منطقه حفاظت شده گابریک و جاسک

نام انگلیسی :  Gabrik & Jask protected area    

نام فارسی :  منطقه حفاظت شده گابریک و جاسک

 

موقعیت جغرافیایی

دهستان گابریک نام دهستانی است در بخش مرکزی از توابع شهرستان بندر جاسک استان هرمزگان در جنوب ایران است.در مسیر جاسک کهنه به جاسک (نزدیک ایست بازرسی ) از منطقه حفاظت شده حرای جاسک میگذرد. مناطق حفاظت شده حرای جاسک با استفاده از معیار آبزیان (ماهیان) در سه منطقه حفاظت شده شامل جاسک غربی(خور مرکزی)، جاسک شرقی(خور خلاصی) و گابریک و جگین(خور گابریک) تقسیم شده است.

جنگلهای حرا بنام تمر با نام محلی، و مانگرو به زبان انگلیسی نام می برند !اولین کسی که توانست در کاتگوری و طبقه بندی این جنگلها، و خیلی از گیاهان و حیوانات دیگر نقش ایفا نماید ابو علی سینا بود ،که گونه ای از دو گونه مشهور در دنیا بنام (اوءسینا)بنام اوست،از جنگلهای تمر هم، سواحل حساس اکولوژیکی یاد میشودوآنطوریکه متخصصین و مهندسان آبزیان بدان اشارت مینمایند، که قاطبه موجودات آبی و بخشی از حشرات آبی و پرندگان دریایی ،بخش غالبی از زندگی خود را، تا رسیدن به مرحله جوانی و نوجوانی در این مناطق سپری مینمایند  و از سوئی برگهای این درختان ،پس از تجزیه شدن در آب ، مواد آلی شده، و  باعث تولیدات اولیه زی شناوران گیاهی و متعاقب آن زی شناوران حیوانی (زئوپلانکتون)میگردد،  بطوریکه چرخه حیات برای تمامی موجودات آبزی فراهم میشود.

 

تاریخ تاسیس منطقه از ابتدا تا اکنون:این منطقه از سال 1380 به عنوان منطقه حفاظت شده تحت مدیریت قرار گرفته است .
 

موقعیت عمومی منطقه
منطقه حفاظت شده جاسک شرقی غربی و گابریک از سه بخش مجزا تشکیل شده است. این مناطق از غرب به شرق تحت عناوین جاسک مرکزی(غربی)، جاسک شرقی و گابریک نامیده می شوند.
جاسک مرکزی به مساحت 1365 هکتار در مختصات N2541 و E4857 در جوار بندر جاسک واقع شده است. این منطقه شامل خور مرکزی جاسک و کفه های گلی به همراه جنگل های  حرا می باشد. جنگل های حرا در شمال شرقی تالاب واقع شده اند.
جاسک شرقی به مساحت 5519 هکتار در مختصات N2536 و E5802 در 30 کیلومتری بندر جاسک واقع شده است. این منطقه شامل خور های خلاصی و شهر نو، کفه های گلی به همراه جنگل های حرا می باشد.
گابریک به مساحت 27712 هکتار در مختصات N2536 و E5820 در 70 کیلومتری بندر جاسک واقع شده است. این منطقه شامل خور های متعدد ی است.


ویژ گی و سیمای عمومی منطقه(شامل وضعیت توپوگرافی،چشم انداز، پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدور ها)


اقلیم
این منطقه دارای اقلیم خشک و بیابانی است. متوسط بارش سالیانه معادل 07/149 میلیمتر می باشد، میانگین دمای ماهیانه منطقه مورد مطالعه49/27 درجه سانتی گراد  که از حداقل 23/21 درجه سانتی گراد در دی ماه تا حداکثر 63/32 درجه سانتی گراد در خرداد ماه در نوسان است. همچنین رطوبت نسبی متوسط ماهانه 70 درصد است. جهت باد های غالب  منطقه از سمت جنوب غربی می باشد.

 

پوشش گیاهی
پوشش گیاهی منطقه شامل اجتماعات خالص از گیاهان حرا(Avicennia marina) می باشد که دردهانه
رودخانه ها وحاشیه آبراهه های جذرومدی قرار گرفته اند. در برخی نقاط جنگل حرا با گونه های هالوفیت همراه است.

از مهمترین هالوفیت های منطقه می توان به باتلاقی شور  Halocnemumstrobilaceumاز خانوادهChenopodiaceae اشاره کرد.

 

موقعیت خور های منطقه
خور های موجود در مناطق سه گانه حرای جاسک شرقی غربی و گابریک عبارتند از خور یک بنی واقع در  جاسک مرکزی(غربی)، خور شهرنو و خلاصی واقع درحرای جاسک شرقی وخورهای  کنتاکی – بو خور( نهرو)- سورگلم-  کرگی( نوک تراش)-  نیزه ایی-  پهنو- حد گابریک –  کاشانی- کهنه –  چل و چلیکی واقع در منطقه گابریک می باشند.
از رودخانه های مهم این مناطق نیز می توان به: رودخانه فصلی سی دهی – رودخانه فصلی تاری گز در حرای جاسک شرقی، رود خانه جاسک کهنه و مزاری در حرای مرکزی و رودخانه فصلی گابریک- رودخانه جگین –  رودخانه فصلی کهنه کور درحرای گابریگ اشاره نمود.

 

جاذبه های اکوتوریستی
   جنگلهای حرا دارای ارزشهای مهمی جهت تفرج و گردشگری هستند از مهمترین فعالیتهای گردشگری جنگلهای مانگرو جاسک تفرج از طریق فعالیت های قایقرانی می باشد. یکی دیگر از فعالیت های گردشگری منطقه فعالیت پرنده نگری برای علاقمندان به طبیعت است وجود این جنگل ها و طبیعت زیبای آن عامل مهمی در جهت جذب علاقمندان به طبیعت بوده است.


7. وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی:
جوامع پیرامونی:تنها شهر واقع در محدوده شهر جاسک میباشد . این شهر در کنار خلیج جاسک واقع شده و همانند یک شبه جزیره از سه طرف توسط دریای عمان احاطه شده است. دارای 2406خانوار و 11133 نفر جمعیت می باشد. روستاهای این منطقه غالباً کم جمعیت هستند و علی رغم کمبود امکانات در تمام سطح منطقه پراکنده میباشند .

 

جنگل های مانگرو موجود در منطقه بعنوان یکی از مهمترین زیستگاه های پرندگان آبزی  بومی و همچنین مهاجری می باشد که در فصل مناسب از نقاط سردسیری عرض شمالی کره زمین به منطقه کوچ می کنند . بستر مناسب برای لارو آبزیان و تاثیرگذاری درامر صید ماهیان از ارزش های اقتصادی آن می باشد که اشتغال و امنیت اجتماعی از آن حاصل می گردد . امروزه اینگونه محیط ها از جاذبه های طبیعت گردی بالایی برخودار بوده و نقش آنها در درآمدزایی به اثبات رسیده است .

 

تعارضات مهم و مشکلات  منطقه
از تعارضات منطقه  به احداث سد و بهره برداری از آب رودخانه های تامین کننده آب تالاب می باشد.   املاح مورد نیاز، باعث ایجاد تغییراتی در اکوسیستم تالابی تحت پوشش می گردد . (رعایت حق آبه از سوی ارگا ن های بهره بردار ضروری است.)، همچنین آلودگی ها با منشا انسانی از قبیل مواد هیدروکربنی – سموم شیمیایی و … منطقه را تهدید می نمایند . همچنینبهر ه برداری بی رویه از منابع تالابی (آبزیان – پوشش گیاهی )موجب کاهش بازدهی و نابودی منطقه می گردد . ازدیگر  مشکلات  منطقه آلودگی های نفتی حاصل از تردد نفتکش ها و لنج ها می باشد. از دیگر عوامل تهدید می توان از خشکسالی های ممتد چندین ساله در منطقه نام برد که باعث کاهش آبهای ورودی که حامل مواد مغذی  شده است، که این امر باعث اختلال در روند طبیعی منطقه گردیده است.
عمده ترین مشکل منطقه در حال حاضر حرکت شن های روان و از بین رفتن جنگل ها ی حرا و پوشش گیاهی می باشد.


تجهیزات و امکانات

این منطقه توسط اداره حفاظت محیط زیست جاسک تحت حفاظت قرار دارد و فاقد پاسگاه  می باشد.

 

سایر ملاحظات
وجود تپه های ماسه ای که به سمت قسمتهای شرقی و جنوب شرقی جنگلهای حرا موجود در خور گابریک روان هستند

 

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.