پوستین دوزی

پوستین یا لباس خز به لباسی زمستانی گفته می‌شود که تمام یا قسمت عمده‌ای از آن مستقیما از پوست حیوانات پشم دار ساخته شده باشد. پوستین یکی از قدیمی‌ترین اشکال لباس است و سابقه کاربرد آن به انسان نخستین و آفریقا باز می‌گردد. در پوستین بر خلاف چرم، پشم جانور سترده نمی‌شود.

در ایران از پوست گوسفند (شامل حداقل بیست نوع مختلف) و سایر حیوانات حلال گوشت برای دوختن پوستین استفاده می‌شود. ولی سایر حیواناتی که پوست آنان به منظور تولید خز بکار می‌رود شامل مینک، سگ آبی،انواع روباه، خرگوش، سمور، راسو، قاقم، گربه و سگ هستند. بدیهی است که ارزش پوستین دوخته شده از پوست جانوران گوناگون تفاوت چشمگیری دارد. فرآیند عمل آوری پوستین (بسته به میزان مرغوبیت) شامل خیساندن، شستشو، درجه بندی، آنزیم دهی، رنگ برداری، خشک کردن، رنگرزی، واکس و در نهایت ثابت کردن با مواد شیمیایی است.

در زمره صنایع دستی ایران پوستین دوزی و نقش اندازی روی آن از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. بنابر شواهد فن پرورش و نمک زدن، تراش و خورش دادن و آماده کردن پوست برای جلیقه، پوستین و زیرانداز، دارای سابقه هزارساله و یا بیشتر می باشد. ابتدا پوست تازه گوسفندان پرپشم را به دباغخانه می برند، پشت پوستها را با نمک و آرد جو آش می دادند، کارد می کشیدند، رنگ می زدند و درآفتاب می گستراندند تا به صورت چرم نرم و زرد رنگی درآیند، آنگاه آن را اصلاح کرده و مانند خیاط ها برای تهیه انواع پوستین آن را برش می دادند و با سوزن به هم می دوختند.

برای تزئین پوستین نیز از هنر سوزن دوزی و با رنگ آمیزی استفاده می کردند. امروزه پوستین دوزی از هنرهای مردم شاندیز محسوب می شود که در کنار کار کشاورزی و دامپروری به این حرفه نیز روی آورده اند و به تولید انواع سجاده، پادری، دایره های کفشی، دستکش و غیره اشتغال دارند.

 

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.