کاغذ ورقه نازک هموارى است که معمولاً از الیاف گیاهى ساخته مى‌شود و براى نوشتن و چاپ کردن به‌کار مى‌رود. البته موارد استعمال دیگرى نیز دارد. کلمهٔ کاغذ از زبان سانسکریت وارد زبان فارسى شده است و لفظ اروپایى براى کاغذ از کلمهٔ پاپیروس یونانى است. اولین ملتى که در جهان موفق به اختراع کاغذ گردید چینى‌هاى بودند، در سال ۱۰۵ بعد از مسلاد شخصى چینى بنام تاسى لون موفق به اختراع کاغذ شد و حدود سال ۶۱۰ م. به ژاپن و در ۷۵۱ م. به سمرقند راه یافت. در اواسط قرن دوم هجرى کاغذ از سمرقند به بلاد اسلامى رسد. مى‌گویند فضل ابن یحیى برمکى نخستین کسى بود که در بغداد کارخانه کاغذسازى دایر کرد. در قرن ۴ هـ .ق. کاغذسازى در بغداد رواج تام داشت. ابن‌الندیم از شش نوع کاغذ که در زمان او معرف بود، نام مى‌برد و مى‌گوید کتاب را از کاغذ خراسانى مى‌ساختند. در خراسان مردم براى ساختن کاغذ از پنبه و مواد نباتى استفاده مى‌کردند. مهمترین کاغذهائى که توسط مسلمانان ساخته شد کاغذ سلیمانی، طلعی، نوحی، فرعونی، جعفری، طاهری، مأمونی، منصورى و چینى و هانى بود.
حدود یک قرن تولید کاغذ به‌روش دستى بود و در سال ۱۷۹۹ میلادى و حدود ۱۲۱۴ هـ .ق. یک جوان فرانسوى بنام لوئى دوبرت ماشین کوچکى ساخت که کاغذ تهیه مى‌کرد. به موجب نوشتهٔ گوستالوبون در کتاب تمدن اسلام و عرب اختراع کاغذ از پنبه و پارچه کهنه از ابتکار مسلمانان است. بخش عمدهٔ کاغذ جهان از مغز چوب به‌دست مى‌‌آید. جسم کاغذ الیاف به‌هم آمیختهٔ سلولز است. از مشهورترین شهرهاى ایران که در کاغذسازى شهرت داشته خونا یا خونج است.که در زمان یاقوت به کاغذکنان معروف بوده است. کاغذ از زمان اختراع آن تا امروز قابل اعتمادترین وسیله انتقال اندیشه بشر بوده است و نقش مهمى در جمع‌آورى و ذخیرهٔ اطلاعات و دانش بشر دارد. از این‌رو با پیدایش مرکب و صنعت چاپ و مواد رنگى این اندیشه بشرى با ابزارى نوین در آمیخت. در تاریخ آمده است که انوشیروان شاه ساسانى نامه‌اى به پادشان هند نوشت که روى برگ درخت نوشته شده بود و مسعودى مورخ مشهور نیز به آن اشاره کرده است و ظاهراً از همان برگ‌هایى بوده که ابوریحان در کتاب تحقیق ماللهند به آن اشاره نموده است.
از معروف‌ترین کاغذهاى سدهٔ ۱۲ و ۱۳ هـ . ق. کاغذهاى خان بالیغ، ختایی، سمرقندی، عادل‌شاهی، ترمه‌ای، کشمیرى و فرنگى بوده است. امروزه کشورهاى سویس، آلمان و ژاپن در ساخت کاغذ مقدم بر کشورهاى دیگرند و انواع و اقسام کاغذهاى سفید و رنگى را تولید مى‌کنند. تاریخچهٔ ساخت کاغذ در ایران آنچه از مدارک و مستندات تاریخى برمى‌آید، این است که صنعت کاغذسازى از قرن هفتم هجرى به بعد در ایران وجود داشته و گسترش یافته است. اولین کارخانهٔ کاغذسازى قبل از جنگ دوم جهانى تأسیس شد اما موفق نبود. حدود پنجاه و چند سال پیش کارخانهٔ دست دومى از خارج وارد شد و در کرج نصب گردید، اما تبدیل به مقواسازى شد. در سال ۱۳۲۶ هجرى شمسى شرکتى با سرمایه‌گذارى چند تن از جمله حسن‌على حکمت و دکتر صلح دوست و ژرژ عیسائیان تأسیس شد که خوراک آن کاغذهاى باطله ادارات و سازمان‌ها بود و منطقهٔ آن ورامین بود. اما بعد از ملى شدن صنعت نفت این تلاش ناموفق ماند. در ۱۳۴۴ اولین کارخانه کاغذسازى در هفت تپه خوزستان ایجاد شد و در ۱۳۴۶ شرکت کاغذ پارس تأسیس شد.