دانستنیهایی از استان خراسان شمالی

موقعیت جغرافیایی – خراسان شمالی
استان خراسان شمالى ۲۸۴۳۴ کیلومتر مربع مساحت دارد . آشخانه، اسفراین، بجنورد، جاجرم، شیروان و فاروج مجموع شهرستان‏هاى این استان هستند. مرکز استان خراسان شمالى، شهرستان بجنورد است. استان خراسان شمالى در سال 1375، حدود ۷۰۰۰۰۰ نفر جمعیت داشته است. از این تعداد حدود 56 درصد در نقاط شهرى و 43 درصد در نقاط روستایى سکونت داشته و بقیه غیر ساکن یا عشایر بوده ‏اند. استان خراسان شمالى از نظر موقعیت طبیعى به دو بخش شمالى و جنوبى تقسیم می‏شود. بخش شمالى کوهستانى است که در نواحى پست آن، دشت‏هاى حاصلخیزى ایجاد شده و شرایط مناسبى براى توسعه کشاورزى و دامدارى فراهم آمده است. بخش جنوبى آن از دشت‏هاو تپه‏هاى کم ارتفاع تشکیل شده که با فقر پوشش گیاهى مواجه است.
 
آب و هوا  -خراسان شمالی
استان خراسان شمالى در ناحیه معتدل شمالى قرار گرفته و بطور کلى آب و هوایى متغیر دارد. دماى هواى استان از سمت شمال به سمت جنوب افزایش می‏ یابد، ولى از میزان بارش سالانه آن کاسته می‏شود. نواحى مرتفع استان آب و هواى سرد کوهستانى دارند. برخى مناطق بجنورد، شیروان و نواحى جنوب آلاداغ و قسمت‏هایى از شهرستان‏هاى اسفراین و جاجرم داراى آب و هواى معتدل است.
 
تاریخ و فرهنگ-  خراسان شمالی
استان خراسان شمالى، که در گذشته بخشى از خراسان بزرگ بود، همواره عرصه دایمى ظهور و سقوط قدرت‏ها و حکومت‏ها در تاریخ گذشته ایران بوده است. در این سرزمین پهناور اقوام و حکومت‏هاى ترک و تازى و تاتار، غز و قجر و قبچان، مغول، ترکمن و افغان حوادثى بى شمار آفریده ‏اند. جغرافیدانان قدیم، سرزمین ایران بزرگ (ایرانشهر) را به هشت اقلیم تقسیم کرده بودند که خراسان بزرگترین و آبادترین اقلیم آن بوده است. این استان در زمان ساسانیان بوسیله یک اسپهبد اداره می‏شد که به او «پادگوسبان» می‏گفتند و چهار تن مرزبان تحت فرمان وى بودند که هرکدام یکى از چهار قسمت خراسان آن روز را اداره می‏کردند. خراسان در دوران اسلامى به چهار قسمت تقسیم می‏شد که هر قسمت آن بنام یکى از چهار شهر بزرگ نیشابور، مرو، هرات و بلخ نامیده می‏شد. در سال 31 ه.ق اعراب روانه خراسان شدند و طى همین دوره ساکنین ‏خراسان به دین اسلام گرویدند. سرزمین خراسان تا سال 205ه.ق در تصرف خاندان بنی ‏عباس بود.
ولى در سال 283 ه.ق سال 283ه.ق بدست طاهریان، استقلال یافت و در سال 287 ه.ق جزو قلمرو سامانیان گردید. در سال 384 ه.ق سلطان محمود غزنوى خراسان را متصرف شد و در سال 429 ه.ق طغرل اول سلجوقى نیشابور را تصرف کرد. سلطان محمود غزنوى چندین بار با سلجوقیان جنگید و ترکان غزنوى، سلطان سنجر سلجوقى را به سختى شکست دادند. در سال 552 خراسان به تصرف خوارزمشاهیان درآمد و در قرن هفتم هجرى قمرى بر اثر حملات مغول‏ها، این سرزمین ضمیمه متصرفات ایلخانان مغول گردید. در قرن هشتم هجرى، سربداران پرچم استقلال را در سبزوار برافراشتند و در سال 873 ه.ق خراسان به تصرف امیر تیمور گورکانى درآمد و شهر هرات نیز پایتخت اعلام شد. در سال 913 ه.ق خراسان به تصرف ازبکان درآمد. پس از مرگ نادرشاه افشار (1160 ه.ق)، خراسان به تصرف افاغنه درآمد و در دوران قاجاریه با دخالت و حمایت استعمار انگلیس از افاغنه به منظور حفظ سرحدات هندوستان، سرانجام عهدنامه پاریس (1273 ه.ق) منعقد گردید و ایران متعهد گردید که در امور داخلى افغانستان دخالتى نداشته باشد و در همین دوره خراسان به دو قسمت تقسیم شد: قسمت شرقى در افغانستان تحت الحمایه انگلیس شد و قسمت غربى در تصرف ایران باقى ماند. به عبارت دیگر، پرجمعیت‏ترین نواحى خراسان از ایران جدا شد.
استان خراسان شمالى امروز از نظر جاذبه‏ هاى طبیعى یکى از مناطق دیدنى ایران است. دریاچه ‏هاى کوچک چشمه‏هاى طبیعى و آب معدنى، تفرجگاه‏ها، مناطق حفاظت شده، ارتفاعات و قله ‏ها و … از جاذبه ‏هاى این منطقه به شمار می ‏روند.
 
صنعت ومعدن
مجتمع عظیم پتروشیمی، کارخانه سیمان وکارخانه‌های پلاستیک بجنورد، مجتمع فولاداسفراین، کارخانه آلومینای جاجرم، نیروگاه برق کارخانه قند وکارخانه الیاف شیروان، کارخانه‌های متعدد پنبه پاک کنی، صنایع غذایی ،کشاورزی ،ساختمانی و… نشانگر جایگاه ویژه این استان درصنعت منطقه شمال شرق کشور است.
براساس نتایج سرشماری کارگاه‌های صنعتی ۱۳۸۱ کشور، خراسان شمالی دارای ۳۶۰۰ کارگاه صنعتی با ۱۲۵۴۵ شاغل است که دارای ۸۷۳۶۱۰ میلیون ریال ارزش افزوده می‌‌باشد. تعداد۱۰۷ واحد صنعتی با ۱۰نفر کارکن وبیشتر درسطح استان فعال است. درحال حاضر ۳۰معدن فعال ازجمله معادن اکسیدآلومینیوم، کلسیت، بنتونیت، باریت، ماسه سیلیسی، سنگهای تزئینی و…. درسطح استان بهره برداری می‌شود و به عبارتی۸۹/۰معادن فعال کشور دراین استان واقع می‌‌باشد.
 
آموزش وپرورش
میزان باسوادی که مهترین شاخص آموزشی بشمار می‌آید دراستان نسبت پایین تری را از متوسط کشور نشان می‌‌دهد بطوریکه در مقابل میزان با سوادی ۸۰ درصدی کشور باسوادی استان ۵/۷۶ درصد می‌‌باشد که از عمده‌ترین دلایل آن باید به میزان جمعیت بالای روستانشین و محرومیت برخی از این روستاها بویژه در نوار مرزی اشاره کرد. در سال تحصیلی ۸۳-۸۲ تعداد کل دانش آموزا ن مقاطع مختلف تحصیلی درسطح استان ۱۷۴۳۳۳ نفر بوده است .که از این تعداد ۴۶٫۸ درصد در مقطع ابتدایی و ۲۷درصد در مقطع راهنمایی و ۱۵٫۹درصد در مقطع متوسطه و۶٫۷درصد در مقطع متوسه رشته‌های فنی و حرفه‌ای مشغول تحصیل هستند.
شاخص تراکم دانش آموز درکلاس دردو مقطع ابتدائی وراهنمایی وضعیت مطلوبتری را از متوسط کشور نشان می‌‌دهد اما در مقطع متوسطه درمقابل متوسط ۵/۲۵ نفر درکلاس وضعیت دراستان ۲۷ نفر می‌‌باشد. نسبت دانش آموز به معلم نیز وضعیت مطلوبتری را ازمتوسط کشور نشان می‌‌دهد. درموردضریب بهره مندی از کلاس فقط وضعیت دردوره راهنمایی نامناسب تر از متوسط کشور می‌‌باشد. اما معضل درخصوص آموزش عمومی، کمبود کلاس ووجود مدارس وکلاسهائی با بافت وعمر زیاد (تخریبی) می‌‌باشد بطوریکه درحال حاضر تراکم درکلاس فیزیکی درمقاطع ابتدائی، راهنمائی ومتوسطه بترتیب ۲۶، ۴۰و ۳۹ نفر می‌‌باشد و۵۸۴ کلاس درس نیز استیجاری می‌‌باشد.

نظرات بسته شده است.