جزیره بوموسو (ابوموسی)

نام جزیره:  جزیره بوموسو (ابوموسی)

 

 

موقعیت جغرافیایی

جنوبی‌ترین جزیرۀ ایرانی آب‌های خلیج فارس، جزیرۀ ابوموسی است. این جزیره در222کیلومتری بندر عباس و هم‌چنین در75کیلومتری بندر لنگه واقع شده است .
جزیر، ابوموسی یکی از چهارده جزیرۀ استان هرمزگان است که بیش‌ترین فاصله از سواحل ایرانی خلیج فارس را دارد و طول و عرض آن در حدود 5/4کیلومتر است. شهر ابوموسی مرکز شهرستان ابوموسی می‌باشد. ارتفاع آن از سطح دریا 46 مترر و مساحت آن 2/2کیلومتر مربع است .
جزیرۀ ابوموسی نزدیک‌ترین پهن، خشکی از خاک ایران به خط استوا است که آب و هوای مرطوب و گرم‌تری دارد. این جزیره فاقد آب و اراضی مناسب کشاورزی است؛ ولی کشت و زرع محدودی در آن صورت می‌گیرد بیش تر مردم بومی محل به صید ماهی اشتغال داند .
این جزیره یکی از مراکز صدور نفت خام کشور است که با ظرفیتی قابل توجه فعالیت می کند. وسعت شهرستان ابوموسی 8/68 کیلومتر مربع است که مشتمل بر جزاریر ابوموسی ( با 12 کیلومتر مربع )، جزیرۀ تنب بزرگ (با 3/10کیلومتر مربع)، تنب کوچک(با 5/1 کیلومتر مربع )، سیری (با 3/17 کیلومتر مربع)، فرور بزرگ(با 2/62کیلومتر مربع )و فرور کوچک (با 5/1کیلومتر مربع )می‌باشد .

 

جزیره ابوموسی نزدیک ترین پهنه خشکی از خاک ایران به خط استوا است که آب و هوای مرطوب و گرمتری دارد. در جزیره ابوموسی باغ‌های پراکنده‌ای همراه درختان نخل خرما وجود دارد و نخلستان از چشم اندازهای آشنای آن است. درختان و درختچه های جنگلی این جزیره را تاغ، کنار، چیرغ و سمر تشکیل می‌دهد. سواحل زیبای خلیج فارس و غروب های رویایی آن مهم ترین جاذبه ‌ی شهرستان ابوموسی را تشکیل می‌دهد. در جزیره بوموسی معدن اکسید سرخ آهن و نفت وجود دارد. نفت این جزیره، که به میدان مبارک، در بخش دریایی خاور جزیره محدود است، از نظر گونه و کیفیت، بهترین نفت در خلیج فارس شناخته شده است. منابع نفت جزیره سوری که نقش مهمی در صادرات نفتی کشور دارد را می توان از مهمترین منابع زیر زمینی این شهرستان نام برد.

کشاورزی و دام‌داری به مفهومی که برای اقتصاد این منطقه تعیین کننده باشد در این جزیره وجود ندارد و ساکنان این جزیره بیش تر به ماهی‌گیری اشتغال دارند. در جزیره بوموسی باغ های پراکنده‌ای همراه درختان نخل خرما وجود دارد و نخلستان از چشم اندازهای آشنای آن است.

این جزیره یکی از مراکز صدور نفت خام کشور است که با ظرفیتی قابل توجه فعالیت میکند. وسعت شهرستان ابوموسی 8 / 68 کیلومتر مربع است که مشتمل بر جزایر ابوموسی (با 12 کیلومتر مربع)، جزیره تنب بزرگ (با 3/10 کیلومتر مربع) تنب کوچک (با 5/1 کیلومتر مربع)، سیری (با 3/17 دهم) کیلومتر مربع، فرور بزرگ (با 2/26کیلومتر مربع) و فرور کوچک (با 5/1 کیلومتر مربع) میباشد

آب و هوای جزیره بوموسی گرم و مرطوب است و چون به خط استوا نزدیک است، هوای آن از هوای سایر جزیره های ایرانی خلیج فارس گرم تر است. بارش، بیش تر در اواخر زمستان و اوایل بهار بوده و بارندگی به گونه رگبار لحظه ای و موقت است. این جزیره رودخانه ندارد و تنها در شمال آن، چند مسیل خشک وجود دارد، اما دارای آب شیرین بوده و آب آشامیدنی مردم از چاه و باران تامین شده، یا با لنج وکشتی از بندر لنگه و بندر عباس به این جزیره حمل می شود. از رایج ترین بادهایی که در جزیره بوموسی و پیرامونش می وزد، می توان به بادهای « شمال»، « قوس»، « سهیلی» و« نعشی» اشاره کرد. جزیره بوموسی از لحاظ پوشش گیاهی فقیر و دارای فلور گرمسیری است و برخی گیاهان نواحی خشک درآن می رویند که به مصرف چرای دام های محلی می رسد. در سال های پر باران، گیاهان علفی و بوته ها، رشد زیادی کرده و تمامی سطح جزیره و کف دره ها پوشیده از گیاه و یکپارچه سبز می شود. این جزیره زیر تاثیر محیط جغرافیایی گرم و مرطوب، از پوشش گیاهی استپی و خاردار نیز پوشیده است. مردم بوموسی از تبار آریایی و ایرانی الاصل هستند و چند خانوار ایرانی عرب زبان هم در بین آنان وجود دارند. ساکنان بوموسی سخت کوش، ایران دوست، متدین، پاک اندیش و مهمان نوازند. شماری از ساکنان جزیره از راه صید ماهی و مروارید امرار معاش می کنند. آب های پیرامون بوموسی دارای بهترین گونه مروارید است. تا دهه نخست سده 14 هـ. ش، 50 فروند کشتی بزرگ صید صدف مروارید، در کرانه این جزیره فعالیت داشته اند.
فاصله دریایی بوموسی تا خرم‌شهر 480، تا بندر امام خمینی 460، تا کویت 450، تا بوشهر 235، تا دوحه 205، تا کیش 70، تا سوری ( سیری) 31، تا لنگه 41، تا مسقط 310 مایل دریایی است.

ابوموسی از دیرباز تا کنون به نام های بوموسی، بابا موسی، بوموف، ابوموسی و گپ سبزو خوانده شده است. واژه بوموسی از دو پاره « بو» و «موسی» تشکیل شده است، که« بو » به معنی رایحه می باشد و کوتاه شده آن، « بود»، « باشد»، « باشیم» و « بوم» است. «بوم» به معنی جا، مقام، منزل، ماوا، و سرزمین است و «موسی» هم نام شخص است و بوموسی، یعنی سرزمین موسی. بنابراین می توان گفت که پیش از اسلام، شخص ایرانی الاصل سرشناسی به نام موسی، در این جزیره زندگی می کرده و شاید هم حکومت می نموده و نام جزیره از نام او گرفته شده و به « بوموسی » یا سرزمین موسی سرشناس شده است. با توجه به آن چه گفته شد، به نظر می رسد نام این جزیره، در اصل « بوموسی» که یک نام کهن ایرانی است، بوده، و از سده 19 م، با بررسی های انجام شده تا کنون، نشان گر آن است که از هزاره 2پ . م، جزیره بوموسی، همانند دیگر جزایر دریای پارس توسط ایرانیان اداره می شده و جزو قلمرو ایران بوده است. این جزیره از لحاظ استراتژیک نه تنها از جزیره های ایرانی ارزشمند و مهم در تنگه هرمز و دهانه خلیج فارس می باشد، بلکه همراه جزیره های تنب بزرگ، هرمز، لارک، قشم و هنگام، خط قوسی دفاعی ایران را در تنگه هرمز تشکیل می دهد. دریای پارس و جزیره های آن، از جمله بوموسی، در دوران ایلامیان در دست ایلامی ها بوده است. حدود امپراتوری ماد، در زمان پادشاهی هوخشتره از جنوب به کرانه های جنوبی دریای پارس کشیده شد. در این دوره، جزیره های دریای پارس، از جمله ابوموسی، نخست جزو یکی از ایالت های جنوب باختری و سپس جزو ساتراب ( استان) چهاردهم ماد به نام «درنگیانه» و بخشی از کرمان بوده و در روزگار هخامنشیان، به موجب بند 6 ستون نخست سنگ نبشته بیستون، جزو استان پارس شده است. در دوران اشکانیان، به ویژه در روزگار حکومت مهرداد اول ( 171-138 پ . م ) بندر ها و جزیره های دریای پارس، زیر فرمانروایی اشکانیان قرار گرفت. در دوران ساسانیان، جزیره ها و بندرهای دریای پارس، جزو قلمرو ایران و کوره (شهر) اردشیر خوره استان پارس، جزو پادکیسان نیم روز بوده است.

 

برای مشاهده نقشه هوایی منطقه کلیک کنید.

۴ نظرات
  1. دکتر شهرام اشرفی می‌گوید

    با عرض سلام خدمت دوستان گرامی
    من میخواستم اطلاعاتی در راجع به جزیره ابوموسی در خصوص وضعیت درمانی از لحاظ اینکه چه امکاناتی در این جزیره هست ودیگه اینکه چه امکاناتی نیاز دارد مثلا آیا احداث یک کلینیک درمانی خصوصی توجیه اقتصادی دارد یا نه؟ میدونین متاسفانه آمارها دقیق نیستن خلاصه اینکه من به یه اطلاعات واقعی نیاز دارم از خود اهالی جزیره شاید خدا خواست ویک مرکز در اون جزیره راه اندازی شد ممنون می شم اطلاعات کامل در اختیارم بذارین

  2. رحیمی می‌گوید

    با عرض سلام به دوستان
    خواهشی داشتم در رابطه با جزیره ابوموسی سوالاتی داشتم از دوستانی که در جزیره زندگی می کنند خیلی خوشحال شدم که یکی از ساکنان جزیره آقای بهنام نظرشون رو نوشتن ممنون می شم اگه ایشون یا یکی از دوستان در رابطه با جزیره اطلاعاتی بهم بدن
    لطفا با این ایمیل بهم اطلاع بدین
    raspina52@yahoo.com
    با تشکر فراوان

  3. بهنام می‌گوید

    با درود فراوان از جزیره تا ابد ایرانی بوموسو
    دوستان عزیز من خودم بصورت داوطلبانه مدت ۶ سال است که در این جزیره زیبا و آرامبخش زندگی میکنم زیبائی دریا و بکر بودن ساحل اینجا بینظیر ه درخصوص سرسبز بودن اینجا باید عرض کنم از اوایل ابان تا اواسط فروردین بسیار تا بسیار اینجا لذت بخش است خود من در حیاط کوچک خانه ام که با برداشتن موزائیکهای حیاط درست کرده ام شاید باور نکنید سبزی های ترد و تازه و گوجه بعمل می اورم شاه توت های من بینظیره اگه فقط مدیریت مناسبی باشه کیش که چه عرض کنم دبی را هم پشت سر میگذاره موقعیت استراتژیکی و اب و هوای مناسبتر و اتکای به منابع بی زوال ایران برگه برنده اینجاست البته این فکرها فعلا خواب و خیاله

  4. جواد مفرد کهلان می‌گوید

    با کمی تفحص در آب و هوای بسیار گرم ابوموسی می توان آن را با وجود نامهای قدیمی بوم سو (سرزمین روشنایی و تابش آفتاب) یا بوم سوز (بوم سوزان)، گپ سبزی (علی القاعده همان گپ سوزی) و بوم-اوف (جایگاه بسیار سوزاننده) به روشنی توضیح داد:منظور از نام بومسو، بومِ سو (سرزمین روشنایی و تابش آفتاب) یا بوم سوز (محل سوزاننده) بوده و مراد از نام معادل آن یعنی گپ سبزو همان گپ سوزی (بسیار سوزان) می باشد. چه مطابق فرهنگ معین کلمه گپ در سمت بروجرد و سیلاخور و ملایر به معنی بزرگ و در لهجه گلپایانی آن به معنی گنده و ستبر، بزرگ و ضخیم، کلان است و این می رساند که آن در توصیف جزء دوم یعنی سو (تابش آفتاب) یا سوز آمده است. در حالت دوم در آن حرف “ز” ساکن علی القاعده بر اثر تکرار تلفظ تلخیص یافته و حذف شده و خود کلمۀ سوز با واژۀ معادلش سو یعنی تابش آفتاب و روشنایی جایگزین گردیده است.
    دلیل درستی این وجه اشتقاق همانا هیئت ایرانی بومف (بوم-اوف) این جزیره یعنی محل بسیار سوزاننده است که در ویکیپدیا معرب کلمه مفروض فارسی بوم- اوو (محل آب) تصور شده است. در حالی که می دانیم که کلمه اوف در فارسی (بیشتر در تداول کودکان) به معنی بسیار سوزاننده بکار می رود.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.