غار اصله، همدان

نام انگلیسی:  Asleh Cave   

نام فارسی :  غار اصله 

 

 

موقعیت جغرافیایی  

موقعیت

نهانگاه دست ساخته و زیرزمین اَصله در استان همدان، در 80 کیلومتری شمال شرقی این شهر، و یک کیلومتری غرب روستایی به نام اصله واقع است.

معرفی

بعد از شکست حکومت ساسانیان، ایران دچار ضعف شد و اداره هر پاره از ایران به یک دولت کوچک محلی یا حاکمی از طرف بنی امیه و عباسیان سپرده شد. حملات ناگهانی حاکم ناحیه​ای به قلمرو حاکم ناحیه​ای دیگر، معمول شده و در این میان مردم نواحی مختلف ایران گاه و بی گاه مورد غارت و کشتار رار می​گرفتند.

ایرانیان، که مبتکر حفر قنات بودند و در این کار بسیار مهارت داشتند، دست به ابتکاری تازه زدند و نهانگاه​های زیرزمین را آفریدند. نهانگاه​های زیرزمینی در سرتاسر ایران، به ویژه منطقه همدان و ایران مرکزی، فراوان اند.

نهانگاه دست ساخته و زیرزمینی اصله از این قسم پناهگاه​هاست و در نوع خود بهترین نمونه است.

نهانگاه اصله در زیر تپه باستانی واقع است. تپه در یک کیلومتری روستای اصله قرار دارد و نام خود را از نام روستا گرفته است. این تپه دست ساز و تاریخی، قطری برابر با 80 متر و ارتفاعی برابر با 7 متر دارد.

ساختمان

 در وسط تپه اصله چاهی به قطر 80 سانتی متر و عمق 6 متر، دهانه و ورودی نهانگاه است. چاه به یک راهرو به عرض 1 متر و ارتفاع 5/1 متر منتهی می​شود. راهرو پس از طی حدود 15 متر به یک سه راهی می​رسد. راهرو سمت چپ یک بن بست 5 متری و راهرو وسط یک بن بست 12 متری است. انتهای راهرو اخیر بر اثر ریزش مسدود شده است. رهرو سمت راست در مسیر اصلی نهانگاه قرار دارد و پس از 6 متر به چاهی به عمق 2 متر می​رسد.

انتهای چاه، آغاز راهرویی دیگر با همان ابعاد است که پش از 5 متر بازتر می​شود و به عرض 5/1 متر و ارتفاع 8/1 متر تغییر اندازه می​دهد. درهر دو طرف این راهرو سه اتاق کنده شده است که کف آن​ها 4 متر مربع است و 8/1 متر ارتفاع دارند و دیوارهایی قطور به شکل L آن​ها را از هم جدا می​کنند. در یکی از اتاق​ها 3 خمره لعاب دار بزرگ، که گویا محل نگهداری مواد غذایی بوده است، وجود دارد.

 

راهرو پس از اتاق​ها کمی باریک​تر می​شود و ادامه می​یابد. در چند نقطه سقف راهرو چاه​هایی وجود دارند که کف آن​ها را با قرار دادن سنگ​هایی بزرگ بسته و سپس از بالا پر کرده​اند. گویا این چاه​ها هواکش​های پناهگاه بوده​اند.

راهرو اصلی نهانگاه، پس از فاصله 80 متر از آخرین اتاق به دهانه یک چاه آب می​رسد. آب مورد نیاز پناه جویان از این چاه تأمین می​شده است. این چاه یک در سنگی مدور دارد.

راهرو اصلی نهانگاه، که 6 متر پس از چاه آب قرار گرفته، بر اثر ریزش مسدود شده و در واقع این جا انتهای فعلی نهانگاه است.

وسعت پناهگاه زیرزمین اصله بسیار بیش​تر از وسع کنونی آن بوده است، اما به علت سست بودن جنس کانی​های دیواره​ها و سقف نهانگاه، بسیاری از بخش​های آن ریزش کرده​اند.

جاذبههای گردش گری

احداث نهانگاه​های زیرزمینی در سرزمین ایران و در شرایط ناامنی امری رایج بوده است. نوعی از این پناهگاه​های زیرزمینی را در کنار قنات​های روستاهای می​ساختند و آب مورد نیاز را از همان آب جاری قنات تأمین می​کردند. مثلاً پناهگاهی از این دست در داخل قنات حُلِه​وار شِوَند از روستاهای شهرستان رزن در استان همدان وجود دارد. نمونه​ای دیگر از این نوع نهانگاه​ها در روستای نَنَج در نزدیکی شهر ملایر قرار دارد. حدود 15 نمونه از این پناهگاه​ها در ناحیه مرکزی ایران شناسایی شده​اند که ساختمان آن​ها از لحاظ معماری و پیچیدگی دارای ارزش​های ویژه است. نهانگاه دست ساخته و زیرزمینی اصله از بهترین نمونه​های مورد بحث است.

۷ نظرات
  1. مجید براتی می‌گوید

    باسلام زاده اصله هستم ممنون که تپه باستانی روستا ما رو معرفی میکنید .ای کاش مسئولین ذی ربط هم کمی در حفظ و نگهداری تپه به خودشان زحمت بدهند .چون بارها شاهد حفاری شبانه سارقان در محل تپه بوده ایم

  2. د.محققی می‌گوید

    باسلام.بسیار عالی بود.امید وارم روستای ما بیشتر ازاین ها مورد توجه قرار بگیره باتوجه به استعداد های فراوانی که واقعا از نظر تحصیلی،صنعتی،ورزشی ،مذهبی و…که وجود داره وخیلی حرف دارن برا گفتن در سطح منطقه،استان وکشوری.پس همگی گام برداریم در جهت پیشرفت وآبادانی روستامون

  3. سيدجوادكاظمي می‌گوید

    این تپه که شمامعرفی فرمودید در زمین آبا و اجدادی ما قرار دارد که معروف به تپه ی سید تقی است .تنها سید اصیل این روستاسید تقی هست که برادش سید حسن است که در روستای ماماهان سکنی گزیده است و این جریان مربوط به ۵نسل قبل از بنده میشود.یعنی اصالتاًاین تپه از ارثیه ی بنده و برادران و عموزادگان بنده است ولی ما خوشحال میشویم که میراث فرهنگی از آن مراقبت کند.

  4. علی محققی می‌گوید

    دست شما درد نکنه عالی بود فکر نمیکردم ای تپه این قد بزرگ و پیچیده باشه

  5. علی محققی می‌گوید

    با سلام
    من کمی گله دارم که چرا سازمانی مسئولیت این جا و اشیائ اینجا رو قبول نمکینه و چرا در این مکان حفاری های اکتشافی انجام نمی شه و تاریخ این منطقه به جایی معرفی نمیشه….؟؟؟!!!

  6. م محققی می‌گوید

    خیلی ممنون.من زادگاهم اصله هستم.این تپه رو دیدم ورفتم اما این اطلاعات زیاد رو نداشتم .این تپه خیلی قدیمیه ولی سالهاست که به علت ریزش مسدود شده وراهی به این نهانگاه نیست.اما گهگاه سارقان اشیائ باستانی به صورت پنهانی اقدام به حفاریهای شبانه در نهانگاه میکنند و گاهی هم موفق میشوند و اشیای قمتی بدست اورده و..اما دریغ از ذره ای توجه سازمان میراث فرهنگی .به هر حال ممنون

  7. سلیمان محققی می‌گوید

    سلام من اصله ای هستم ولی تا حالا در مورد این نهانگاه اطلاعاتی نداشتم ممنون با اجازه تون در وبلاگم قرار میدم

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.