منطقه حفاظت شده تنگ بستانک

نام انگلیسی :  Tang-e Bostanak protected area     نام فارسی :  منطقه حفاظت شده تنگ بستانک

تاریخچه حفاظت منطقه

در سال‌های ‪ ۱۳۵۰‬و ‪ ۱۳۵۲‬شمسی ابتدا به عنوان منطقه ممنوعه و سپس منطقه حفاظت شده تحت حفاظت و نظارت اعلام شد.

تنگ بستانک یا بهشت گمشده، قطعه‌ای از بهشت و سرزمینی همزیست با آب ، درخت و کوهستان است که در گوشه شمال غرب شیراز از توابع شهرستان مرودشت قرار گرفته و هر سال میهمانان و مسافران را از اقصی نقاط کشور به سوی خود فرا می‌خواند. این منطقه دیدنی که زیبایی انبوه درختان و پرآبی رودخانه‌هایش چشم هر بیننده را می‌نوازد و میهمانان را به تحسین و تکریم آفرینش گر هستی وا می دارد از جمله مناطق حفاظت شده استان فارس است. انبوه درختان در منطقه بهشت گمشده در پاره‌ای ازمناطق چنان پنجه در پنجه هم انداخته‌د و سقفی از نوازش بر سر رهگذران و گردشگران ساخته که به سختی می توان درخشش آفتاب را از میان شاخ و برگ درختان دید. در این منطقه زیباو دیدنی آنچه به چشم می‌آید سبزی و زیبایی مناظر شگرف و آنچه به گوش می‌رسد صدای نوازشگر آب و نغمه پردازی پرندگان و آنچه احساس می شود طراوت و سرزندگی است.

منطقه حفاظت شده بهشت گمشده یا تنگ بستانک، بخشی از حوزه زاگرس میانی و حوزه آبخیز رود کرمی‌باشد که در امتداد شرقی رشته کوه دنا واقع گردیده است. این زیست بوم که از مناطق عمده گردشگری طبیعی استان فارس محسوب می‌شود، دربرگیرنده پدیده‌های کم نظیر و منحصر به فرد طبیعی بسیار است. بلندترین قله این منطقه کوهستانی و مرتفع، کوه رنج به ارتفاع سه هزارو ‪ ۹۵۰‬متراست که هیبت پر صلابت آن بر همه منطقه بهشت گمشده خودنمایی می‌کند. بهشت گمشده یکی از پرباران‌ترین مناطق استان فارس و تامین‌کننده منابع عمده‌آب سد درودزن، دریاچه‌های بختگان،طشک و همچنین اراضی کشاورزی دشت‌های حاصلخیز بیضا، کامفیروز و کربال است.

مساحت منطقه

 ‪ ۱۵‬هزار و ‪ ۳۲۴‬هکتار است که در شمال غربی استان فارس و در فاصله ‪ ۱۲۰‬کیلومتری شهر شیراز در بخش کامفیروزاز توابع شهرستان مرودشت قرار دارد.

موقعیت جغرافیایی

بین ‪ N3015 تا N3025 طول شرقی و E5202 تا E5216 ‬  عرض شمالی.

آب و هوای منطقه

این منطقه‌دارای اقلیم ایرانوتورانی‌است،تابستان‌های خشک داردو زمستان‌های بسیارسردآن‌با برف و یخبندان همراه است و متوسط بارندگی آن ‪ ۴۷۹/۴۲‬میلیمتر است. تنگ بستانک یا همان بهشت گمشده دره زیبایی است که جهت امتداد آن شرقی غربی است و صخره‌های عمودی و مرتفع دو طرف آن را دربرگرفته است.
یکی از ویژگی‌های این پدیده طبیعی بستر سنگی کف دره است که رویشگاه درختان چنار، گردو و گیاهان سایه پسند است. این درختان درفضای کم نور تنگ بستانک برای دسترسی به نور،دررقابت هستند و قامت بلند و تاج پوشش به هم پیوسته‌ای دارند. زیست بوم آبی دریاچه پشت سد درودزن، مهمترین زیستگاه آبی بخش کامفیروز است که زیستگاه جانبی منطقه حفاظت شده تنگ بستانک می‌باشد. این دریاچه آب شیرین، زیستگاه دو گونه از ماهیان بومی و سه‌گونه از کپور پرورشی است و از مکان‌های حائز اهمیت برای زمستان گذرانی پرندگان مهاجر می باشد.

پوشش گیاهی منطقه

تنگ بستانک شامل دو جامعه پسته و بادام و جامعه بلوط است ودرختان و درختچه‌هایی از قبیل کیکم،زرشک،شیرخشت،بنه،چنار و گیاهان مرتعی از قبیل خارشتر،شیرین بیان،درمنه،گون و گرامینه را دارا می‌باشد.

پستانداران منطقه

 کل و بز،خرس قهوه‌ای،سمور،گرگ،روباه،شغال ،کفتار و خرگوش هستند.

پرندگان منطقه

پرندگان منطقه شامل کبک ، تیهو، کبوتر، فاخته، خروس کولی، دارکوب ، عقاب و لاشخور است.

جاذبه های اکوتوریستی
وجود روستاهای زیبای جنوب تنگ بستانک مانند ساران و کهکرون  با چشمه های زیبا وسابقه ای هزار ساله از جاذبه های این منطقه می باشد.  موقعیت جغرافیائی اثر طبیعی‌ ملی تنگ بستانک در مجموعه شبکه گردشگری محور شمال و شمال غرب استان و امکان ارتباط جاده‌ای که با یادمانهای تاریخی تخت‌ جمشید، نقش رستم و پاسارگارد از یکطرف و چشم‌اندازهای طبیعی آبشار مارگون و تنگ براق از طرف دیگر ، امتیاز ویژه‌ای برای بخش ایرانگردی و جهانگردی استان فارس است که در خور توجه و اهمیت می‌باشد.

وضعیت عمومی اقتصادی- اجتماعی
زراعت: میزان سطح اراضی زیر کشت آبی و دیم در منطقه 1576 هکتار می باشد که 1227 هکتار به اراضی آبی و 353 هکتار به اراضی دیم اختصاص دارد. زراعت آبی شامل: گندم،جو،لوبیا و شلتوک و ترکیب کشتدیم شامل: گندم،عدس، جو و نخود می باشد. باغداری: بطور کلی میزان سطح اراضی باغی 367 هکتار می باشدکه بالاترین میزان باغ آبی متعلق به روستای کهکران و کمترین مربوط به آب باد می باشد. دامداری:دامداری در منطقه به صورت سنتی  و به صورت نگهداری در کنار منازل مسکونی صورت می پذیرد. در منطقه 4005 راس گوفند و بره، 3025 راس بز و بزغاله و 494 راس گاو و گوساله وجود دارد.