آشنایی با ریگ جن

ریگ جن ناحیه ی وسیعی از تپه های شنی و با تلاق های نمک می باشد که در دل دشت کویر قرار گرفته است . این ناحیه که جز صعب العبور ترین نواحی جهان است، در قدیم کاروان ها و مسافر ان کویری هیچگاه از آن عبور نمی کردند و اکنون نیز هیچ راه و یا روستای کوچکی در آن وجود ندارد و به غیر از محققان که بسیار انگشت شمار می باشند کسی از آن عبور نکرده است . پیشینیان ما این سرزمین را نفرین شده و پایگاه ارواح پلید و شیاطین می دانستند ، امروزه نیز اکثر شهر و روستاهای اطراف آن این عقیده را دارند و داستان ها و باور هایی برایش ساخته اند ،چرا که از قدیم می گفتند هر که وارد این این سرزمین شود، زنده نخواهد ماند و یا نا پدید می شود؛شاید کسانی که وارد این ناحیه میشوند یا درون باتلاق های نمکی گرفتار می گردیدند یا براثر تشنگی و ضعف کشته می شدند.

تا کنون افراد متعددی توانسته اند از این ریگ عبور کنند. "اسون هیدن"کویرنورد معروف در سفر خود در سال 1900 به ایران از سفر به این ناحیه اجتناب کرد. "آلفرنس گابریل" توانست در سال 1930 از عرض آن عبور کند . آقای علی پارسا، فارغ التحصیل علوم رایانه از دانشگاه صنعتی شریف همراه با گروهش توانست از طول آن چند بار عبور کند. هر چند که سفر های افراد نامبرده و عده ی دیگر از نظر علمی دستاورد های قابل توجهی را به همراه داشته و همینطور تا حدی خرافات و ابهامات که درباره ی این ناحیه وجود داشت را برطرف کرد،ولی هنوز بسیاری از اسرار علمی این سرزمین در انتظار مسافران طالب علم می باشد .

موقعیت جغرافیایی

ریگ جن در جنوب غربی و غرب دشت کویر، جنوب سمنان، جنوب شرق گرمسار، شرق منطقه ی حفاظت شده کویر ، شمال انارک و غرب جندق قرار گرفته است و وسعت آن معادل 3800 کیلومتر مربع است. در حاشیه ی شمالی آن کوه گوگردی ، در حاشیه ی شرقی آن جاده ی دامغان به جندق و شهرستان جندق قرار گرفته است. در قسمت شمالی آن رودخانه ورگی از ارتفاعات کوه گوگردی سر چشمه می گیرد و در جهت شمال غربی-جنوب شرقی وارد ریگ جن می شود. کوه ملا هادی در حاشیه ی جنوبی این ریگ قرار گرفته است.

زمین شناسی

توده های عظیمی از تپه ها ی ماسه ای فعال و فاقد پوشش گیاهی را که منطقه ی وسیعی را می پوشاند ارگ (Erg) می نامند که در زبان عربی به آن"عرق" می گویند و در فارسی به ماسه زار یا "ریگ" معروف است. زیر بنای ریگ جن یک دشت فرسایش یافته است که در حال حاضر تپه های ماسع ای برخان و تپه های ماسه ای هرمی (قورد) آن را اشغال کرده است. تمام ریگ جن دارای رسوبات نمکی فراوان می باشد که عمده ی رسوبات و مواد فرسایشی آن از دامنه های فرسایش یافته البرز شکل گرفته است.

تنوع زیستی

ناحیه ی وسیعی از ریگ جن فاقد پوشش گیاهی و پراکندگی جانوری است،هنوز از وضعیت پوشش گیاهی و حیات وحش کویر این منطقه اطلاعی در دست نیست. ولی در حواشی آن یعنی هموار سینه کوه در دهانه ی چاه گرگ و دهانه ی ظلمات وهمین طور دامنه های کافرکوه وجود جبیر و گور ایرانی گزارش شده است. در حاشیه ی شمالی دامنه ی کوه ملا هادی چند نمونه آگاهای سروزغی مشاهده شده است و همین طور در حاشیه ی آن از راه جندق چند نمونه عقرب صید گردیده است.

۷ نظرات
  1. صادقیان می‌گوید

    بسیار عالی بود..ممنون..
    در مورد لقب جن به این کویر طبق اطلاعات من، بدلیل شرایط خاص منطقه، گرمای بسیار زیادش و حرارتی که از زمین بلندمیشه، حرکت شن ها و سکوت منطقه، جابهجایی ذرات خاک همه باهم صدایی وهم انگیزی در سکوت منطقه ایجاد میکنه این اتفاقات به همراه حرارت داغی که از طنهای حرارت دیده بلند میشه و اون کاهش فشار و اکسیژنی که به آدم دست میده سطح سلامتی و هوشیاری رو پایین میاره و از حالت موهومی همراه ترس و تنهایی منطقه باعث شده ساکنین منطقه از قدیم لقب جن رو به منطقه بدن و از وارد شدن به منطقه خودداری کنن چراکه واقعا بدون امکانات و تجهیزات ورود بهش غیرممکنه و احتمالا مردم قدیم اگر میرفتن دیگه برنمیگشتن ویا شرایط خاص منطقه اونهارو میترسوند و به توهم میبرد و این لقب رو بهش دادن..

  2. وحید می‌گوید

    با سلام تمام مطالب بسیار عالی لطفا راجبع سنگهای کویری هم بگذارید

  3. hamid می‌گوید

    بسیار عالی

  4. ایمان می‌گوید

    متشکرم

  5. الهام حسینی می‌گوید

    مرسی که از زوایای متعدد راجع بهش نوشتید
    خیلی جالب بود

  6. سحر موسوی می‌گوید

    سلام. برای من خیلی جالب بود همراه با یک سوال؟ چرا اصلاح ” جن ” به این نوع ریگ داده شده؟؟ منتظر پاسخم… سپاس

  7. اقا رضا می‌گوید

    سسسسسسسسسسلام.عالی بود.هیچی نظر ندادن بخاطر اینه که در این مورد توو رسانه گفته نمیشه …

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.