باستان‌شناسان با شروع فصل جدید کاوش در اطراف گورستان پنج هزار ساله اسپیدژ در سیستان و بلوچستان به دنبال شناسایی شهر مسکونی مردم اسپیدژ هستند.
در 2 کیلومتری گورستان پنج هزار ساله «اسپیدژ»، محوطه‌ای وسیع وجود دارد که به «پیر سهران» معروف است. در این منطقه آثار یک شهر مسکونی دیده می‌شود که با قلوه سنگ‌های کوچک و بزرگ ساخته شده و باستان‌شناسان نمی‌دانند که آیا این محوطه که متعلق به هزاره سوم قبل از میلاد است، همان شهر مسکونی مردم اسپیدژ است یا شهری است که در هزاره سوم در این منطقه وجود داشته و هنوز شناسایی نشده است.
«محمد حیدری»، باستان شناس و سرپرست تیم کاوش در گورستان باستانی اسپیدژ،گفت: «برنامه کاوش این محوطه که برای باستان‌شناسان بسیار سئوال برانگیز شده است، به سازمان ارایه شده و منتظر موافقت آنها هستیم. آن چه از شهر مسکونی اسپیدژ می‌دانیم این است که مردم این منطقه خانه‌های خود را با چوب و حصیر می‌ساختند، اما منطقه مسکونی «پیرسهران» که در نزدیکی گورستان وجود دارد، ابهامات زیادی را برای ما به وجود آورده است. زیرا این شهر مسکونی با استفاده از قلوه سنگ ساخته شده و در عین حال تاکنون شهر یا محوطه دیگری در کنار «اسپیدژ» شناسایی نشده که کاملا مجزا از اسپیدژ باشد.»
وی گفت: «این محوطه نیز به هزاره سوم قبل از میلاد تعلق دارد و دقیقا هم دوره با «اسپیدژ»به حیات خود ادامه می‌داده و تنها راه پاسخ به سئوالاتی که پیرامون رابطه این شهر مسکونی با گورستان اسپیدژ وجود دارد، کاوش در این شهر سنگی است.»
گورستان باستانی «اسپیدژ» یکی از اسرارآمیزترین محوطه‌های باستانی در ایران است. این گورستان 3 کیلومتری، چند سال پیش توسط باستان‌شناسان شناسایی شد. اما پیش از آن که باستان‌شناسان به این منطقه برسند، حفاران غیرمجاز این گورستان پنج هزار ساله را با به وجود آوردن هزاران گودال تاراج کرده بودند. «اسپیدژ» در استان سیستان و بلوچستان و در چند کیلومتری بخش «بزمان» قرار داردآن در هیچ کجای دنیا پیدا نمی‌شود.»
وی افزود: «این حفاران غیر مجاز اغلب مسلح هستند و هیچ کس نمی‌تواند از کار آنان جلوگیری کند. در حال حاضر نیز میراث فرهنگی هیچ مراقب آثاری در «اسپیدژ» ندارد و با این روندی که اکنون مشاهده می‌کنیم، تا زمان کاوش‌ها در اسپیدژ، چیزی از این گورستان پنج هزار ساله باقی نخواهد ماند. این محوطه بسیار ناامن شده و افراد محلی نیز در برابر حفاران غیر مجاز هیچ مقاومتی از خود نشان نمی‌دهند.»
به طور متوسط در هر هفته بیش از دو بار در گورستان باستانی «اسپیدژ» حفاری غیر مجاز انجام می‌شود. این تعداد نشان می‌دهد که در هر 2 روز یکبار بیش از 5 گور باستانی در «اسپیدژ» توسط حفاران غیر مجاز تخلیه می‌شود و توسط قاچاقچیان اشیای عتیقه به نقاط مختلف جهان فرستاده می‌شود.
گورستان پنج هزار ساله «اسپیدژ» در 40 کیلومتری بخش «بزمان» قرار دارد.
نظرات بسته شده است.