این بنا در حاشیهء غربی شهر گز در سمت راست اتوبان اصفهان-تهران قرار دارد.گز در فاصلهء 17 کیلومتری شمال اصفهان واقع شده است. جهانگردان زیادی طی سفر خود به اصفهان از این بنا یاد کردهاند؛یکی از آنها جیمز موریه است که در سال 1809 م.شرح مختصری در مورد آن نوشته است. در حال حاضر چند سالیست که این کاروانسرا به صورت یک پادگان نظامی درآمده و به همین دلیل امکان بازدید بنا وجود ندارد.کاروانسرای گز با توجه به ابعادی که دارد(83*96 متر) یکی از بزرگترین کاروانسراهای منطقه است. در چهار گوشهء آن چهار برج وجود دارد که برفراز برج شمال شرقی چراغ راهنمایی وجود دارد که قابل مقایسه با چراغ راهنمایی کاروانسرای دمبی است.دورتادور دیوارهای خارجی بنا صفه های عمیق و محلهای بستن چهارپایان دیده میشود.این امکانات جهت ایجاد تسهیلات بیشتر برای مسافران و امکان بارگیری بهتر چهارپایان بوده است. سردرورودی از طریق راهروی طویلی به حیاط راه مییابد.پیرامون این راهرو جهت استقرار نگهبانان و انجام خدمات به مسافران فضاهایی وجود دارد.
نمای داخلی حیاط به سبک چهار ایوانی بوده و در اطراف ایوانهای چهارگانه ایوانهای کوچکتری وجود دارد که هر کدام به یک اتاق منتهی میشوند.در گوشهها چهار ایوان وجود دارد که هر کدام به سه اتاق منفصل میشوند.پشت ایوانها و اتاقها اصطبلهای بزرگ و انبارها وسیع موجود است.این اصطبلها هشت ورودی دارند که در انتهای هر ضلع حیاط واقع شدهاند. آجر مهمترین مادهء بکار رفته در بناست و از سنگ در پی وازاره های بنا استفاده گردیده است.
هیچ کتیبهای در بنا وجود ندارد.ماکسیم سیرو معتقد است کاروانسرای گز به همراه کاروانسرای ونداده(آقا کمال پایین)و کاروانسرای چاه قاده(آقا کمال بالا) هر سه به دست یک معمار در زمان شاه عباس اول بنا شده است. اکثر جهانگردان این بنا را به زمان شاه عباس اول نسبت دادهاند.در تایید این انتساب می توان به نکات زیر اشاره کرد.شباهت زیاد این بنا با کاروانسرای و نداده به طوری که غیر از سردر ورودی و سرسرا قسمتهای دیگر کاملا شبیه یکدیگرند.کاروانسرای ونداده دارای کتیبهای مربوط به زمان شاه عباس اول است.از طرفی سردر ورودی کاروانسرای گز شباهت زیادی با کاروانسرای یزدخواست دارد که این بنا نیز مربوط به زمان شاه عباس اول است.
آنچنانکه از گفتههای جهانگردان مشخص میشود این کاروانسرا در دورهء قاجار متروک شده و مورد استفاده نبوده است و به جای آن از چاپارخانهای که در کنار آن ساخته بودند استفاده میشده است. امروزه هیچ اثری از این چاپارخانه باقی نمانده است.
نظرات بسته شده است.