کویر های اطراف یزد

در میان منابع متنوع جهانگردى در ایران، بى‌شک کویر از جاذبه‌اى خاص برخوردار است. خصوصاً اینکه بعضى از کویرهاى ایران در نوع خود منحصر به فرد هستند و از جالب‌ترین مناظر و دیدنى‌هاى دنیا محسوب مى‌شوند.

گشت و گذار در میان فضاهاى وسیعى که نگاه را تا دوردست مى‌کشاند، غافلگیر شدن در چشم‌انداز شن‌هاى روان و شوره‌زارهاى خشک و سوزان، ابنیهٔ تاریخى، سایهٔ تک‌آبادى‌ها، بناهاى آجرى رنگ، ساختمان‌هاى ساده و خشن، کاروان‌سراها و رباط‌هاى قدیمى براى هر جهانگردى جذاب و دیدنى است.

از میان جهانگردانى که در نیمه راه شرق و غرب از ایران دیدن کرده‌اند، «سون هدین» سیاح سوئدى به خاطر کار بزرگ و ژرف خود، ‌ جایگاهى والا دارد. او ماه‌ها و سال‌ها بر پشت شتر در کوره‌راه‌هاى ایران، به ویژه در کوره‌راه‌هاى کویرى، هزاران کیلومتر راه را درنوردید و از دیده‌هاى خود گزارشى جامع تهیه کرد که اثرى مهم در شناخت یکى از مهم‌ترین جاذبه‌هاى جهانگردى ایران به شمار مى‌رود. این جاذبه، کویرهاى ایران است.

انواع گیاهان کویرى در کنار تپه‌هاى شن روان و بقایاى قلعه‌هایى که بر اثر پیشروى کویر ویران شده‌اند در کنار روستاهاى آباد و گزستان‌هایى که این‌جا و آن‌جا پیشروى کویر را مهار کرده‌اند و به صورت بیشه‌اى در اقیانوسى بى‌انتها پدید آمده‌اند، توجه هر تازه‌ واردى را به خود جلب مى‌کنند.

جاذبه‌هاى این بخش در استان یزد از طریق دو محور مورد توجه قرار گرفته است: اول محور یزد به بافق که با گذر از مسجد کهن فهرج در حاشیهٔ کویر تا بافق ادامه مى‌یابد. در طول راه، جنگل‌هاى گز که جابه‌جاى حاشیه‌هاى کویر را تسخیر کرده و زیبایى و جذابیت خاصى به این مسیر بخشیده است وجود دارد. در انتهاى مسیر بافق، پارک بسیار زیباى آهن‌شهر وجود دارد که در حدود ۲۰ هکتار وسعت آن است و از نخل‌هاى کهنسال و انواع گل‌ها پوشیده شده است و همچون بهشتى موعود در انتهاى راه کویرى خودنمایى مى‌کند.

مسیر دیگر، محورِ یزد، خرانق، بیاضه تا خور بیابانک است که سرشار از تپه‌هاى گنبدى شکل شنى پوشیده از تاق و بوته‌هاى صحرایى و کویرى است. جابه‌جاى این مسیر، ‌ رباط‌‌هایى زیبا و متعدد با پنجره‌هایى قوسى و معمارى شگفت‌انگیز قرار گرفته و مجموعه‌اى دیدنى و جذاب را پدید آورده است. از آن جمله قلعهٔ بیاضه که بدون شک یکى از دیدنى‌ترین قلعه‌هاى نظامى نسبتاً سالم کهن است که در کنار باغ‌هاى زیباى آبادیِ خوربیابانک در جوار درختان نخل و سنجد و انواع میوه و مرکبات قرار گرفته است و جاذبهٔ‌ بى‌مانند این مسیر را کامل مى‌کند.

قلعهٔ بیاضه که حکیم ناصر خسرو قبادیانى نیز از آن دیدن کرده، یادگار دلیرى‌ها و مقاومت‌هاى گستردهٔ مردم این خطه در مقابل چپاولگران و زورمندان است. این قلعه، از جمله مکان‌هایى است که از دیدگاه باستان‌شناختى و مطالعهٔ احوال گذشتهٔ مردم این ناحیه، باید بیش از پیش مورد بررسى و تحقیق دقیق قرار گیرد. از دیدنى‌هاى دیگر این محل، ‌ درخت زیتون تناورى است که عمر آن به بیش از یک هزار سال مى‌رسد.

مناطق کویرى استان یزد را مى‌توان به نواحى زیر تقسیم کرد:

کویر اردکان (سیاه ‌کوه) که مهم‌ترین کویر منطقه به شمار مى‌رود و به شکل یک نعل اسب با جهت شمال غربى – جنوب شرقى در شمال اردکان قرار دارد. این منطقهٔ‌ کویرى بین دو کوه منفرد «هرش» به ارتفاع ۱۹۳۹ متر در جنوب و «سیاه‌‌کوه» به ارتفاع ۲۰۵۰ متر در شمال قرار دارد و مکانى مناسب براى جذب جریان‌هاى آبى و سیلابى است که از دامنهٔ‌ این دو کوه سرازیر مى‌شود.

کویر ابرقو که یکى از معروف‌ترین مناطق کویرى کشور محسوب مى‌شود به شکل دایره بین دو رشته کوه قرار گرفته و به فاصلهٔ‌ کمى از آن کویر تاغستان واقع شده است.

کویر در انجیر که سومین منطقهٔ مهم کویرى یزد به شمار مى‌رود با مساحت تقریبى ۱۵۰۰ کیلومتر مربع در شرق استان قرار گرفته است.

دیگر کویرهاى استان عبارت‌اند از:

– کویر هرات و مروست با مساحت تقریبى ۵۰۰ کیلومترمربع و نسبتاً مرطوب.

– کویر بهشت آباد بین انار و رفسنجان با جهت شمال غربى به جنوب شرقی.

– کویر بهادران در جنوب شرق مهریز، با جهت شمال غربى به جنوب شرقی.

– کویرهاى ساغند، حاجى‌آباد و زرین‌آباد نیز از جمله کویرهاى استان یزد هستند.

نظرات بسته شده است.