کویر ابریشم و کال شور سبزوار

کالشور شهرستان سبزوار که بزرگترین و مهمترین کال مرکزی ایران به شمار می آید، یکی از مهمترین منابع طبیعیِ کشور است که از حاشیه ی جنوبی شهر سبزوار عبور و در ادامه از طریق دشت خارتوران وارد دشت کویر می شود.

رود شور شهرستان سبزوار که در گویش محلی به کال شور معروف است، بزرگترین رودخانه ای است که از شمال شرق کشور وارد حوزه آبخیز ایران مرکزی شده و به دشت کویر منتهی می گردد. رودخانه ی کال شور از ارتفاعات 2600 متری کوه های کمر سیاه در شمال غرب تربت حیدریه سرچشمه گرفته و پس از طی مسافتی بیش از 440کیلومتر به ارتفاع کمتر از 800 متری دشت خارتوران و سپس دشت کویر وارد می شود. این کال  با شیب متوسط 2/1 درصدو از فاصله5کیلومتری از جنوب شهر سبزواربدون استفاده عبور می کند.

از قدیم ایام بعضی از مردم  سبزوار بر این باورندکه انتهای کال شور به دریاچه نمک قم ختم می شود و نیز عده ای بر این باورند که کال شور به باتلاق گاو خونی در اصفهان می ریزد .

تاکنون هیچ تلاشی برای پیدا کردن سرانجام این کال قشنگ که 440 کیلومتر مسیر کویری را می پیماید صورت نگرفته است  .

این بود که عده ای از معلمان منطقه خوشاب در تیر ماه 89 ضمن هماهنگی با راهنمایان محلی در روستای رضا آباد از توابع بخش احمد آباد بیارجمند شهرستان شاهرود تصمیم گرفتند رنج سفر رابه جان خریده و از نزدیک انتهای این کال را ببینند .

صحبتهای آقای پارسا(راهنمای محلی ) و تصاویر ماهواره ای و نیزرایزنی بامحیط بانان شهرستان سبزوار که در آن مناطق خدمت کرده بودند تا حدودی مسیر سفر را مشخص می نمود

این بود که در 17و18و19 تیر ماه سال 89 اقدام به سفر به این مناطق نمودیم .

کویر ابریشم که در 100 کیلومتری جنوب مزینان از توابع شهرستان سبزوار شروع می شود با استناد به تصاویر ماهواره ای به عنوان نقطه پایان کال شور دیده میشد .

مسیر سفر از سبزوار به طرف مزینان و سپس روستای رضا آباد و در ادامه به احمد آباد و سپس روستای زمان آباد بود .

در زمان آباد و در پاسگاه محیط بانی زمان آباد ما با محیط بان خونگرم و دوست داشتنی به نام آقای حسین رامشگر آشنا شدیم .

حسین در اصل بچه قائم شهر مازندران بود ولی شوق خدمت در این پارک ملی او را در زمان آباد نگه داشته بود .

می گفت چند سالی است که در اینجا خدمت می کند .

ضمن هماهنگی حسین با مسولین در شهرستان ما به اتفاق آقای پارسا به طرف روستای تجور راه افتادیم .

فاصله تاتجور حدود 30 کیلومتر بود و ما این مسیر نیمه کوهستانی را سریع پیمودیم تا هر چه سریعتر خودمان را قبل از غروب آفتاب به پاسگاه تجور که بیشتر شبیه خانه ای تک و تنها در کویر بود برسانیم.

اینجا آخرین روستای حاشیه کویر بود که تنها دو خانواده در آن زندگی می کردند .علی و همسرش و مادرش .

تعدادی گوسفند ،یک قنات کم آب و دوخانه در حاشیه کویر داغ .

بسیار مهمان نواز و خونگرم با صورتی سوخته در کویر .

شب را زیرآسمان کویر وبه دور از هر گونه آلودگی خوابیدیم .اینجا از مزینان 120 کیلومتر فاصله داشت و نزدیک ترین آبادی به آن در فاصله 40 کیلومتری بود .

صبح زود به کویر زدیم .با تشخیص آقای رامشگر مسیری میان بر برای رسیدن به انتهای کال شور انتخاب وحرکت کردیم .

همان ابتدای حرکت گله ای از جبیرها ورود ما را به این نقطه از دنیا خوش آمدگویی کردند .بسیار زیبا و با وقار در یک گله حدو د10 تا 13 راسی .حدود ساعت 10 صبح بود که گرمای کویر خودش را نشان داد .

پوشش گیاهی رفته رفته نشان از ورود به نمکزار می داد .

اینجا می شد عدم وجود انسان ،این موجود خرابکار را احساس کرد.

همه چیز بکر و دست نخورده به همان صورت اصلی خودش .

همچنان که پیش می رفتیم برگرمای کویر اضافه می شد .

سنگریزه های رنگارنگی که در حاشیه آنجا بود واقعا عجیب وزیبا بود سنگهایی به اندازه یک گردو  و در اندازه های مختلف و رنگهای متنوع که بودنش در این محل جای تعجب بود .

حال از اینجا ما می بایستی مسیر را به طرف شمال کج کرده و به طرف محلی که به اصطلاح محلی به آنجا شکسته های ابوالیحیی می گفتند برویم.

تقریبا 2 ساعت در کویر راه را به صورت برشی رفتیم تا به آنجا رسیدیم و درست در محلی که انتظار داشتیم، کال شور را پیدا کردیم .جایی که کال پس از این راه طولانی آرام سر به کویر می گذارد و پس از طی حدود 2000 متر راه در آن پخش می شود .به تشخیص آقای رامشگر و  در کمال نا باوری رد پای یوز پلنگ را در کنار کال شور دیدیم .ایشان می گفتند یوز نیم ساعت پیش و برای خنک کردن خود در اینجا بوده است .

پس از دیدن انتهای کال در مسیر خلاف جهت آب به حرکت خود ادامه دادیم تا این بار از مسیر دیگری به روستای تجور برسیم .

گذر از چشمه غریب که از آن اندکی آب بیرون می آمد و دیدن بیشه زارهایی که از این آب بوجود آمده بود بسیار زیبا بود .

پس از طی مسیر تقریبی 30 کیلومتر به روستای تجور رسیدیم و پس از اندکی استراحت به طرف روستای زمان آباد و پاسگاه آن حرکت کردیم

کویر ابریشم سمت شرقی مهدی آباد و طرود و در جنوب شهرستانهای شاهرود و سبزوار دارای کویر نمکی و از جنس خاکی باساختار پفکی می باشد که شاید اندک تحقیقاتی در باره آن صورت گرفته است

در پایان می بایستی از اداره محیط زیست شهرستان شاهرود و علی الخصوص برادر عزیزمان آقای رامشگر و گوهر کم نظیر روستای کویری رضا آباد برادر پارسا تشکر کنیم از اینکه در محیطی گرم و صمیمانه شرایطی فراهم شد تا چند شبی را به دور از شهر و شهرنشینی سپری کنیم

نظرات بسته شده است.