قلمرو بیابانهای ایران از جنبه خاکشناسی

– با ارسال اطلاعات و نقشه های رقومی مربوطه از استانهای مورد عمل و پس از بررسی های لازم نقشه های مذکور بشرحی که در پی آمده است در نقشه سراسری ایران جانمایی شد.

– برای نقشه سراسری ایران سیستم مختصات(Coordinate System) کشوری و زمین مرجعی (Georeference) تهیه شد و سپس با انتخاب نقاط کنترل و راهنما در نقشه های استانی و پیدا کردن مختصات آن نقاط در نقشه سراسری، نقشه استانی مربوطه در محل جغرافیایی خود در نقشه ایران قرار گرفت این کار برای کلیه نقشه هایی که این مشکل را داشتند به تفکیک انجام شد و نهایتا لایه رقومی نقشه بیابانهای اقلیمی تهیه شد.

– یک Domain مشترک برای کلیه واحدهای استانی تعریف شد و اصلاحات لازم بر روی اطلاعات استانی و یکپارچه سازی تعاریف در نقشه سراسری کشور انجام گرفت. پس از اطمینان از صحت کارهای انجام شده نقشه های اصلاح شده استانها به یکدیگر چسبانده شد و نقشه نهایی ایران تهیه شد.

– در پایان، هر یک از عارضه ها یا پدیده های موجود درنقشه نهایی بصورت Polygon درآمده و layout آن نقشه در مقیاس 1:2500000 تهیه شد.

بر اساس مطالب و توضیحات ارائه شده قبلی، در این بررسی محدوده بیابانهای خاکی ایران تعیین حدود شده و مناطق مورد نظر بصورت یک لایه رقومی و در قالب یک نقشه مشخص شد. محدوده بیابانهای خاکی با توجه به خصوصیات خاکها و ویژگیهائی که رشد و تولید گیاهان را تحت تاثیر قرار داده و منجر به عدم تولید و یا تولید بسیار کم میشود، معین و مقادیر کمی آنها مشخص گردید.

در این بررسی کلیه خصوصیات و فاکتورهائی که بعنوان عامل مؤثر در ایجاد و شکل گیری خاکهای بیابانی می باشند، شناسائی وسپس با توجه به درجه اهمیت و نقش آنها از دید کارشناسی، هر کدام تفکیک شد و اثرکمی آنها در ایجاد شرایط بیابانی مشخص گردید(نقشه زیر). بر اساس این نقشه مساحت بیابانهای ایران 544320 کیلومتر مربع برآورد شده است.

خصوصیات و ویژگی بیابانهای خاکشناسی ایران:

با عنایت به مطالعه حاضر می توان ویژگی بیابانهای خاکشناسی ایران را بصورت زیر برشمرد:

بیابان به مناطقی اطلاق می شودکه حداقل یک یا دو ویژگی زیر (بسته به وسعت و شدت آنها) با هم در خاک آن منطقه وجود داشته باشد

ـ EC بزرگتر از 8 دسی زیمنس بر متر (یا خاکهای شور، با شوری زیاد و خیلی زیاد) ،

S.A.R- بزرگتر از 12 ،

PH – بیش از 5/8 ،

– عمق کمتر از 10 سانتیمتر ،

– وجود بیش از 75 درصد سنگریزه (ذرات بزرگتر از 5/2 سانتیمتر) بر روی سطح و یا درون افق سطحی در رژیم رطوبتی اریدیک،

– وجود بیش از 35 درصد قلوه سنگ (ذرات بزرگتر از 5/7 سانتیمتر) بر روی سطح و یا درون افق سطحی در رژیم رطوبتی اریدیک،

(خاکهائی که متوسط وزنی سنگریزه و قلوه‌سنگ آنها تا عمق 30 سانتیمتری بالای 60 درصد باشد نیز جزء خاکهای بیابانی محسوب می‌شوند).

– ماده آلی کمتر از 2/0 درصد ،

– خاکها رسی بدون ساختمان با نفوذپذیری بسیارکند،

– خاکهای بدون تکامل و فاقد افق ژنتیکی و بیولوژیکی واجد رژیم رطوبتی اریدیک،

(خاکهائی که در اثر خشک و تر شدن حجم آنها کاهش و افزایش شدید پیدا کرده و ایجاد سله در سطح خاک می‌کنند جزء خاکهای بیابانی محسوب می‌شوند)،

– عمق سطح آب زیر زمینی کمتر از یک تا سه متر(با توجه به منطقه مورد نظر)،

– خاکهائی که متوسط وزنی گچ پروفیل آنها بیشتر از 35 درصد باشد،

– خاکهای رگوسل واجد رژیم رطوبتی اریدیک .

نظرات بسته شده است.