پل سردار، زنجان

این اثر در تاریخ ۱۸ مهر ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۴۸۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. پل تاریخی سردار یکی از آثار تاریخی شهر زنجان است که هر چند در زمینه آن کمتر کار شده است اما دارای تزئینات زیبایی است که چشم هر بیننده‌ای را می‌نوازد.

پل تاریخی سردار در محور جنوب غربی حومه شهر زنجان روی رودخانه زنجانرود واقع شده و به سال 1333 هجری قمری توسط ذوالفقارخان اسعدالدوله پسر حسین قلی خان نظام‌العداله ساخته شده است.
ذوالفقارخان اسعدالدوله از متمکنین و متنفذین ولایت خمسه در عهد قاجار بوده که سرکردگی برخی از افواج این ناحیه نیز به وی واگذار شد و به روایتی دیگر در دوره قاجار توسط "حاجیه خانم قمرتاج " نامی ساخته شده است.
پل سردار در میان پل‌های سه گانه‌ای که روی زنجانرود ساخته شده تنها پلی‌ست که دارای تزئینات معقلی زیبا در حاشیه طاق‌ها و چشمه طاق‌ها است، این پل در گذشته به دلیل نزدیکی آن به دروازه جنوبی شهر به پل دروازه قلتوق نیز معروف بوده است.
تاریخ ساخت بنای پل سردار روی بدنه داخلی بزرگ‌ترین طاق و در داخل قاب آجر چینی شده زیبا که ذکر مقدس یاعلی به صورت قرینه آن را دربر گرفته نقش شده است.
درازای پل حدود 5/79 متر و ارتفاع آن در بالاترین نقطه از سطح بستر رودخانه حدود 12 متر و عرض آن حدود 6/4 متر است؛ پل دارای سه دهانه با طاق‌های جناغی‌ست که دهانه میانی از دهانه‌های دیگر بزرگ‌تر است.
در طاق‌ها و بدنه بنا نیز آجرهایی به ابعاد پنج در 25 در 25 سانتیمتر به کار رفته است که سطح گذرگاه پل برای ارتفاع زیاد دهانه میانی، از وسط به دو طرف دارای شیب نسبتا تندی است.
با توجه به بقایای موجود به نظر می‌رسد که بستر رودخانه در محل برپایی پل سنگ‌فرشی داشته که این امر مانع از شسته شدن شالوده پل و بستر رودخانه در زیر پایه‌ها، توسط جریان رودخانه می‌شده است.
از دیگر نکات قابل توجه پل سردار تزیینات کاشی و آجری نمای شرقی آن است که در پل‌های دیگر کمتر مشاهده می‌شود و در ضلع شرقی پل تزییناتی با کاشی بر بالای دهلیزها و نوارهایی از کاشی در اطراف دهانه‌های پل وجود دارد که نوار دهانه وسطی، یک نوار 25 سانتی متری از کاشی و آجر لعاب‌دار است و نوار دهانه‌های جانبی، یک ردیف پنج سانتیمتری از کاشی به رنگ آبی است. در ضلع جنوبی دهانه وسطی، در یک کادر مستطیل شکل، کتیبه‌ای از آجر برجسته وجود دارد که در دو طرف آن، تاریخ 1333 و عبارت "یاعلی " به خط کوفی نوشته شده است.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.