کلیسای ننه مریم (شرق آشور)، ارومیه

کلیسای ننه مریم- که امروزه به نام کلیسای شرق آشور نامیده می شود- در خیابان قدس شهر ارومیه قراردارد و یکی از آثار بی نظیر و تاریخی آشوری های ارومیه است. در سده های گذشته دفن اموات در این محل انجام می گرفت. این بنا در طی قرون مورد مرمت قرار گرفت.نمای فعلی متعلق به دوره ساسانی است و دارای طاق های بسیار جالب و قرینه سازی کاملاً زیبا- قابل مقایسه با معماری آتشکده های ساسانی – است. طبق روایت نویسندگان آشوری و مسیحی این بنا قبلاً  آتشکده بود و یکی از معابد معروف زرتشتیان این دیار به شمار می رفت.

همچنین آمده است که سه نفر از موبدان زرتشتی در این مکان مشغول ادای فرایض مذهبی  بودند که شبی شاهد حرکت ستاره ای درخشان در طرف شرق می شوند. این حادثه را نشانی از تولد نوزادی که ناجی خواهد بود دانسته و همان شب به جانب آن ستاره – اورشلیم – روانه می شوند.

مورخان مسیحی بر این عقیده اند که این سه موبد به شهر ارومیه مراجعت می کنند و بعد از چندی آتشکده خود را مبدل به کلیسا می کنند و به تبلیغ دین مسیح می پردازند و در همین مکان نیز چشم از جهان بسته و در جوار کلیسا به خاک سپرده می شوند. بنا به استناد کتب مذهبی آشوری ها، این سه تن نخست نام های پارسی داشتند و بعداً نام های آشوری بر خود نهادند. نام دو تن در کتب به اسامی " ملکوم" و "بلشامر" آمده است، ولی از نام سومی اطلاعی در دست نیست. و نیز در متون آمده است یک شاهزاده چینی با پنجاه تن از سران آن کشور در سال 642 (م) برای ملاقات با اسقف اعظم "نینوا" به بین النهرین می آیند و از آن جا به ارومیه می روند و مدتی در این کلیسا مقیم می شوند و نسبت به مرمت آن همت می گمارند. نام این شاهزاده خانم بافری (باپری) نامیده شده است.

بنا به استناد کتب مذهبی آشوریها این سه تن نخست نامهای بومی داشته و بعدا نامهای آشوری بر خود نهادند، نام دو تن در کتب به اسامی ملکوم و بلشامر آمده ولی از نام سومی اطلاعی در دست نیست و نیز در متون آمده ، یک شاهزاده چینی با پنجاه تن از سران آن کشور در سال 642 میلادی برای ملاقات با اسقف اعظم به بین النهرین آمده و از آن جا به ارومیه می روند و مدتی در این کلیسا مقیم شده و نسبت به مرمت آن همت می کنند.

کلیسای ننه مریم دارای صحن نسبتاً بزرگی است. حیاط کلیسا به وسیله دو ورودی به خیابان قدس و کوچه ضلع غربی راه می یابد. بخش قدیمی و اکثر ساختمان های کلیسا در ضلع شمالی صحن واقع شده اند، کلیسای ننه مریم بارها مرمت شده و شکل های ناهمگون پیدا کرده است. به نظر می رسد اولین مرمت در سال 642(م) و به دستور خواهر سلطان وقت چین صورت گرفت و در سال 1342 و 1343 ش نیز برجی جدید به کلیسا اضافه شد و خود کلیسا مورد مرمت قرار گرفت.

نمای داخلی هر دو سالن ساده بوده و با اندود گچ پوشانده شده و رنگ آمیزی شده ، پوشش سالنها به صورت طاق و گهواره ای و به فرم نیم بیضی بوده که یادآور معماری دوره باستان است و در قسمت پشت ساختمان کلیسا و متصل به آن فضای کوچکی قرار گرفته که شامل یک اطاق و دخمه ای در زیر آن است که به منزله چله خانه کلیسا محسوب می شود.

کلیسای ننه مریم 9 نیمکت دارد و 9 جایگاه اعتراف و وعظ کشیش، سرت را که خم میکنی تا از در کوتاه کلیسا داخل شوی، چشمت به تابلویی میافتد که در آن نوشته نعلینت را از پا بیرون کن، مکانی که در آن ایستاده ای مقدس است.

داخل کلیسا به آنچه از کلیساهای دیگر در ذهن دارید شباهت ندارد، دالانهایی تودرتو که با سنگ و ملات درست شده اند و سقفی کوتاه، در بخشی از آن محرابی بسیار ساده و در عین حال نفسگیر وجود دارد که در پشت آن دالانی آبی رنگ و تزیین شده با عکس عیسی مسیح قرار دارد و هنگام مراسم کشیش در آنجا می ایستد.

کلیسای ننه مریم با قالیهای دستبافت مفروش شده و فقط یک نیمکت کوچک برای سالمندان در انتهای سالن قرار دارد، محراب کلیسا اتاقکی گنبدی شکل و تو در تو است که فقط کشیشها حق ورود به آن را دارند، روی پله و طاقچه کوچک جلوی محراب تصویر مسیح در حالتهای مختلف و به شیوه های متفاوت به چشم می خورد.

از نقاشی و کوبلن دوزی مسیح به صلیب کشیده شده گرفته تا تابلوی منبت کاری حواریون مسیح و مسیح در آغوش مریم مقدس و شمعهایی که چهره متبسم مسیح بر آن نقش بسته است.

سمت راست محراب راهرویی است که زائران را به محل غسل تعمید و روشن کردن شمعها هدایت می کند.

اتاقکی 12 متری و مزین به تابلوهای معقر و نقاشی و گلدوزی و کوبلن دوزی که مسیح را در هیبتهایی مختلف به تصویر کشیده اند.

کلیسای ننه مریم با قالی‌های دست بافت مفروش شده و فقط یک نیمکت کوچک برای سالمندان در انتهای سالن قرار دارد.محراب کلیسا اتاقکی گنبدی شکل و تو در تو است که فقط کشیش‌ها حق ورود به آن را دارند.روی پله و طاقچه کوچک جلوی محراب تصویر مسیح در حالت‌های مختلف و به شیوه‌های متفاوت به چشم می‌خورد. از نقاشی و کوبلن دوزی مسیح به صلیب کشیده شده گرفته، تا تابلوی منبتکاری حواریون مسیح و مسیح در آغوش مریم مقدس و شمع‌هایی که چهره متبسم مسیح بر آن نقش بسته است. سمت راست محراب راهرویی است که زائران را به محل غسل تعمید و روشن کردن شمع‌ها هدایت می‌کند. اتاقکی 12 متری و مزین به تابلوهای معقر و نقاشی و گلدوزی و کوبلن دوزی که مسیح را در هیات‌هایی مختلف به تصویر کشیده‌اند.

 

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.