آسیاب رستاق
این آسیاب در بیست کیلومترى جنوب شرقى جادهٔ اصلى رستاق قرار دارد. با توجه به سبک معماری، نوع تزیینات مقرنس‌کارى‌هاى صحن اصلى و نوع مصالح بکار رفته در آن، مى‌توان گفت که این بنا مربوط به قرن هشتم هـ.ق و در زمان سید رکن‌الدین قاضی (متوفى در سال ۷۳۲ هـ.ق) است.
این بنا در عمق هفت مترى زمین، داراى دالان شیب‌دارى است. راه ورود به صحن اصلى پنجاه و شش متر طول و ۴۸۰ متر عرض دارد. صحن اصلى آسیاب به شکل هشت ضلعى است که چهار ضلع آن هر کدام ۸۰/۴ متر و چهار ضلع دیگر آن هر یک، ۷۵/۲ متر طول دارند. هر یک از اضلاع کوچک، غرفه‌اى به عمق یک متر دارد. در دو ضلع شرقى و غربى دو اتاق با جلوخانى تعبیه شده است.
غرفهٔ جنوبى صحن، محل دستگاه آسیاب یعنى دول و آخوره است. سقف صحن آسیاب گنبدى شکل است. کاربندى آجرى آن از هشت شروع و به سى و دو ختم مى‌شود. مصالح آسیاب تماماً از آجر و ترکیب سقف و مقرنس‌کارى‌هاى صحن اصلى آن، از ابتکارهاى جالب توجه این نوع معمارى است.
آسیاب دو سنگى بیابان محمدآباد میبد
این آسیاب کم‌نظیر، در عمق چهل مترى زمین و در مسیر قنات قطب‌آبادش احداث شده و هیچ‌گونه مصالح ساختمانى در ساخت آن بکار نرفته است. چاه‌هایى به عمق چهل متر، روشنایى فضاى داخلى و تهویه هوا را تأمین مى‌کنند.
قدمت این آسیاب بالغ بر صد و پنجاه سال است. راهروى ورودى آسیاب مرتفع و براى عبور حیواناتى نظیر شتر هم مناسب است. طویله‌اى در داخل آسیاب براى نگهدارى چهارپایان دیده مى‌شود.
آسیاب اشکذر
این آسیاب در قرن دوازدهم هـ.ق ساخته شد و یکى از بزرگترین آسیاب‌هاى ایران به شمار مى‌رود. سنگ این آسیاب با آب قنات همت‌آباد مى‌چرخیده که ساعتى سى و پنج من‌شاه یعنى ۲۱۰ کیلوگرم آرد از زیر سنگ‌هاى پرقدرت آن بدست مى‌آمد.
دالان شیب‌دار راه ورودى به صحن اصلى آسیاب، پنجاه و شش متر طول و ۴/۱ متر عرض دارد. مصالح آسیاب تماماً از آجر و ترکیب سقف و مقرنس‌کارى صحن اصلى با نقوش هندسى آن، از ابتکارهاى جالب توجه معمارى ایرانى است.
آسیاب آبى تفت
این آسیاب باقى‌مانده از هفده آسیاب دایر بر روى قنوات شش‌گانه شهرستان اهرستان است. قدمت آسیاب را بالغ بر دویست سال ذکر کرده‌اند.
نظرات بسته شده است.