آیا لوت گرمترین نقطه زمین است؟

خواننده گرامی، سفر به مناطق مختلف لوت بغیر از ناحیه کلوت های حاشیه شهرستان شهداد فاقد فاکتورهای ایمنی لازم برای گردشگری است. سایت کویرها و بیابان های ایران سفر به این مناطق را به هیچ عنوان توصیه نمیکند.

 

بر طبق آخرین تحقیق دانشمندان اقلیم شناسی دانشگاه مونتانا در ایالات متحده بیابان لوت در ایران، بیابان تورپان باسین در چین، و بدلندز در صحرای کوئینزلند استرالیا در میان گرمترین نقاط زمین هستند. این تحقیق بر اساس داده های آماری ماهواره های هواشناسی ناسا از سال 2003 تا 2009 است که مورد بررسی این دانشمندان قرار گرفته است. نتایج این تحقیق در نشریه معتبر هواشناسی آمریکا به چاپ رسیده است.

 

اما ابهام کماکان باقی است. به راستی گرمترین نقطه کره زمین در کجا قرار دارد؟ در سال 1913 یک ایستگاه زمینی هواشناسی در پارک ملی Death Valley واقع در ایالت کالیفرنیا دمای 56.7 درجه سانتیگراد را به ثبت رساند که در آن زمان گرمترین دمای ثبت شده بر روی کره زمین بود. در سال 1922 این رکورد در صحرای العزیزیه لیبی شکسته شد. ایستگاه های هواشناسی در این صحرا دمای 57.8 درجه سانتیگراد را به ثبت رساندند. این آمار به دلیل ایراد احتمالی دستگاه های ترمومتر نصب شده در لیبی مورد مناقشه قرار گرفت. این آمار هرگز توسط هیچ ایستگاه زمینی اندازه گیری دما در سایه، شکسته نشد و کماکان به قوت خود باقی است.

 

سازمان جهانی هواشناسی دارای 11،119 ایستگاه زمینی هواشناسی در نقاط مختلف جهان است که متاسفانه هیچ کدام از این ایستگاه ها در داخل مکان های کاندید گرمترین نقطه زمین قرار ندارند.

پروفسور دیوید میلدرکسلر (David Mildrexler) رهبر گروه تحقیقاتی در دانشگاه مونتانا در این ارتباط معتقد است بیابان های گرم زمین همچون صحرای گبی، بیابان لوت، بیابان سونوران دارای اقلیمی خشن هستند و عموما از شهر ها و آبادی ها فاصله زیادی دارند. نصب دستگاه های زمینی اندازه گیری دما و نگهداری های معمول برای این دستگاه ها در این مناطق غیر عملی است. این مناطق تا کنون توسط ایستگاه های زمینی مورد مطالعه قرار نگرفته اند.

 

کمبود اطلاعات آماری زمینی برای مشخص شدن گرمترین نقطه جهان این محققین را بر آن داشت تا از داده های ماهواره ای ناسا برای این امر استفاده کنند. داده های ماهواره ناسا بر اساس روش MODIS ، Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer گرداوری شده است. این ماهواره در گردش روزانه به دور زمین میزان انرژی آزاد شده از سطح زمین در هنگام بعد از ظهر را ثبت میکند. بررسی داده های آماری این ماهواره از سطح زمین و داده های گردآوری شده از ایستگاه های زمینی اختلافات فاحشی را نشان میدهد.

 

نتایج این تحقیقات حکایت از آن دارد که بیابان لوت در ایران یکی از گرمترین نقاط زمین است. بر اساس داده های آماری ماهواره ناسا در سال 2005، سطح زمین در بیابان لوت دارای دمای 70.7 درجه سانتیگراد بوده است. این دما بالاترین دمای ثبت شده از سطح زمین در کلیه داده های آماری این ماهواره است که هرگز تکرار نشده است. همچنین در سالهای 2004، 2006، 2007 و 2009 دمای سطح زمین در لوت بین 68 تا 69 درجه سانتیگراد متغیر بوده و نسبت به سایر نقاط جهان از دمای بالاتری برخوردار بوده است. جالب است بدانید که لوت هر سال گرمترین دمای سطح زمین را به خود اختصاص نداده است. در سال 2003 این رکورد به بدلندزها در صحرای کوئینزلند استرالیا با دمای 69.3 درجه سانتیگراد و در سال 2008 بیابان تورپان باسین چین با دمای 66.8 درجه سانتیگراد اختصاص داشته است. صحرای باسین در چین دارای ارتفاعانی با سنگهای تیره متمایل به قرمز رنگ است که در هنگام پس از ظهر در زیر تابش خورشید دمای فوق العاده بالایی پیدا میکنند.

 

دمای سطح زمین از فاکتورهای متعددی پیروی میکند که از جمله آنها میتوان به تغییرات تشعشعات خورشیدی، جنس و رنگ خاک و دمای محیط اشاره کرد. با توجه به این اصل که دمای سطح زمین در هنگام ظهر و پس از آن همیشه از دمای محیط گرمتر است (همانند شنهای ساحل که بسیار گرمتر از دمای هوا در ساحل است). می توان نتیجه گیری کرد بیابان لوت در ایران، صحرای العزیزیه در لیبی، بدلندزها در صحرای کوئینزلند استرالیا و بیابان باسین در چین همگی در دایره گرمترین نقاط زمین قرار دارند ولی تا هنگامیکه ایستگاه های زمینی اندازه گیری دما در هر یک از این مناطق نصب نگردد اینکه هر یک از این نقاط را گرمترین نقطه جهان قلمداد کنیم سخن به گزاف گفته ایم.

 

فرضیه قطب گرمایی زمین در لوت ابتدا در سال 1952 توسط پروفسور استراتیل استاد دانشگاه وین در اتریش مطرح شد. وی پس از بررسی های هوایی، غرب نصرت آباد واقع در ریگ یلان را به عنوان گرمترین نقطه زمین مطرح کرد. درسال های بعد تئودور مونو همان مکان را به عنوان قطب گرمایی زمین تایید کرد. پروفسور پرویز کزدوانی فرضیه قطب گرمایی منطقه گندم بریان در لوت را مطرح کرد. این که این فرضیه بر پایه چه اسناد و مدارکی مطرح شد در حوصله این نوشتار نمیگنجد ولی با استناد به آمار ایستگاه های زمینی در نزدیکترین مناطق به بیابان لوت گرمترین نقطه این بیابان در چاله مرکزی لوت پیشبینی شده است. (آمار اداره هواشناسی کشور سال 1355). با استناد به آمار ثبت شده ناسا بالاترین دمای سطح زمین در لوت در نقاط مختلف ریگ یلان در شرق لوت ثبت شده است. نه تنها گندم بریان گرمترین نقطه  لوت نیست بلکه فاصله هوایی آن تا نقاط ثبت شده ناسا، 150 کیلومتر فاصله دارد.

 

منابع مورد استفاده:

مقاله گرمترین نقطه زمین از وب سایت earthsky

داده های آماری ناسا از گرمترین سطح زمین

کتاب جغرافیای طبیعی بیابان لوت، احمد موستوفی

۶ نظرات
  1. انصاری می‌گوید

    باسلام.چندی پیش صدا وسیما به گندم بریان رفت واین نقطه را گرمترین نقطه اعلام کرد امروز۳۱ مرداد۹۲ساعت ۶ عصر صدا وسیما شبکه یک فیلمی پخش کردکه گرمترین نقه گندم بریان نیست وتوضیح داد که بسیار جالب بود ولی بهتر نبود از اول این فیلم پخش میشد.

  2. علی رحیمی می‌گوید

    با تشکر از مطالب مفید نویسنده محترم
    شایان ذکر است با توجه به آنالیزهای داده در ۵ نرم افزار مهم جهانی و نتیجه خروجی از این آنالیزهایی که اینجانب در منطقه گندم بریان انجام داده ام دمای گرمترین زمان سال در این ناحیه به حدود ۸۵ درجه سانتیگراد در آفتاب رسید که زمان ارائه مقاله ام این امر را ثابت خواهم کرد و خود تحولی عظیم در نظریات دیگر اساتید گرانقدر در پی خواهد داشت.
    علی رحیمی
    دانشجوی کارشناس ارشد جغرافیا – برنامه ریزی توریسم

  3. محترم جلیله وند می‌گوید

    خانه دار هستم.اطلاعات خوبی گذاشتید.ممنون

  4. محترم جلیله وند می‌گوید

    خانه دار هستم.اطلاعات خوبی گذاشتید.ممنون

  5. محترم جلیله وند می‌گوید

    خانه دار هستم.اطلاعات خوبی گذاشتید.ممنون

  6. علی‎ ‎سواری می‌گوید

    ‏‎ ‎باعرض سلام خسته نباشی من دانشجوی ترم پنج رشته جغرافیای طبیعی هستم وبلاگ خوبی داری ممنون از زحمات شما.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.