باغ ظهیرالدوله، تهران

این‌ بــاغ‌ در بخشی‌ از اراضی‌ امـامـزاده‌ قاســم‌ قـرار گـرفتـه‌ که‌ روزگـاری‌ از زمره‌ ییـلاقات‌ دل‌انگیـز شمیـران‌ به‌ شـمار می‌رفت. بـاغ‌ در انتهـای‌ یکی‌ از خـیابـان‌هـای‌ فرعی‌ منشعب‌ از خیـابان‌ دربنـد با درختان‌ تنومند و قدکشــیده‌ قرار دارد که‌ تا حدودی‌ سیـمای‌ ســنتی‌ و طبیــعی‌ خود را حـفظ‌ کــرده‌ است. ‌ باغ‌ ظهیرالدوله‌ با مساحتی‌ قریب‌ به‌ 4300 مترمربع‌ از دوسوی‌ شمال‌ و شرق‌ به‌ خیابان‌  ظهیرالدوله‌ و شهید الفت‌ محدود است. ‌

 نـام‌ بـاغ‌ بـرگـرفـتـه‌ از نام‌ علیخان‌ ظهیرالدوله‌ رجل‌ بانفوذ، مشروطه‌خواه‌ و عارف‌مسلک‌ قرن‌ 13 ه.ق‌  است‌ که‌ اصل‌ و نسب‌ وی‌ بـه‌ طایفه‌ دولو از طوایف‌ بزرگ‌ قاجار تعلق‌ داشته‌ است. ظهیرالدوله‌  چندی‌ با حفظ‌ سمت‌ وزارت‌ تشریفات‌ ناصرالدین‌ شاه‌ به‌ حکومت‌ مازندران‌ منصوب‌ شد. ولی‌  پس‌ از مدت‌ کوتاهی‌ حکومت‌ همدان‌ به‌ وی‌ اعطا شد، پس‌ از آن‌ به‌ تناوب، چندی‌ حاکم‌ گیلان،  مازندران، کرمانشاهان‌ و شمیران‌ بود. وی‌ در گیرودار انقلاب‌ مشروطیت‌ در صف‌  مشروطه‌خواهان‌ قرار گرفت.

بارزترین‌ خصیصه‌ی‌ ظهیرالدوله‌ که‌ تا حدودی‌ او را از دیگر رجال‌ قاجار متمایز می‌سازد، گرایش‌های‌  صوفیانه‌ او است. وی‌ از مریدان‌ صفی‌ علیشاه‌ از اقطاب‌ بانفوذ سلسله‌ نعمت‌ اللهی‌ بود و هنگامی‌  که‌ در سال‌ 1316 ه.ق. صفی‌ علیشاه‌ درگذشت‌ وی ‌بر مسند استاد نشست.

در گســتره‌ بــاغ‌ ظهیــرالدوله‌ چهره‌های‌ شـاخص‌ فرهنــگی، سیاسی‌ و اجتماعی‌ کثیری‌ مدفون‌ شده‌اند که‌ حضــورشان‌ اهـمیت‌ ویــژه‌ای‌ به‌ این‌ باغ‌ تاریخی‌ داده‌ است. چنــد تن‌ از مشهورترین‌ چهـــره‌های نــام‌آور عبــارتنــد از: ‌
 ملک‌الشعرای‌ بهار شاعر و سخنور معاصر، رشید یاسمی‌ ادیب‌ و استاد تاریخ، ایرج‌ میرزا شاعر  بزرگ‌ معاصر، رهی‌ معیری‌ غزلسرای‌ متأخر، فروغ‌ فرخزاد شاعر معاصر، دکتر محمدحسین لقمان ادهم‌ پایه‌گذار دانشکده‌ی‌ طب، حسین‌ مسرور چکامه‌سرای‌ شهیر، منوچهر مهران‌ موسس‌ و مدیر  ورزشگاه‌ و مجله‌ نیرو و راستی، توفیق‌ جهانبخت‌ قهرمان‌ جهانی‌ کشتی‌ و نیز سیاستمداران‌ و  روزنامه‌نگاران‌ برجسته‌ای‌ همچون‌ دکتر حسین‌ فاطمی، محمد مسعود، امیر حشمت‌ نـیساری،  سرتیپ‌ حیدرقلی‌ پسیان، کلنل‌ کاظم‌ سیاح، سرتیپ‌ سیف‌الله‌ شهاب، سرلشگر محمود انصاری‌  و…‌ و نیز استادان موسیقی‌ نظیر ابوالحسن‌ صبا، روح‌اله‌ خالقی، درویش‌خان، حسین‌ تهرانی، حبیب سماعی، حسین‌ صبا، داریوش‌ رفیعی، قمرالملوک‌ وزیری‌ و مرتضی‌ محجوبی. ‌

به‌ استناد سنگ‌نبشته‌های‌ موجود می‌توان‌ عمری‌ حدود 90 سال‌ برای‌ باغ‌ ظهیرالدوله‌ متصور  شد. اما به‌ اعتبار ارزشها و یادگارهای‌ فرهنگی‌ و تاریخی‌ نهفته‌ در آن، یکی‌ از مهمترین‌  گورستان‌های‌ تاریخی‌ ایران‌ محسوب‌ می‌شود.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.