|
نام علمی : Canis aureus نام انگلیسی: Golden Jackal نام فارسی: شغال
|
 |
(بلوچی: تولَک) (ترکی و ترکمنی: چاقال) (کردی: چَغَل) (کرمانی: توره) (لری: چَغَل) (مازندرانی: شال)
مشخصات: جثه شبیه گرگ ولی به مراتب کوچک‌تر از آن است. گوش‌ها، دست و پا و دو طرف بدن گندمگون، زیر بدن زرد زنجبیلی و یا تقریباً سفید است. (رنگ شغال‌های جنوب ایران روشن‌تر از شغال‌های نواحی شمال است). قسمت انتهایی دم گاهی بریده به نظر می‌رسد و رنگ آن تیره‌تر است. در موقع دویدن معمولاً دم را پایین و بین پاها نگه می‌دارد.
اندازه‌ها: طول سر و تنه ۵۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر، دم ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر، ارتفاع ۳۸ تا ۵۰ سانتی‌متر، وزن ۶ تا ۱۵ کیلوگرم.
زیستگاه: در اغلب زیستگاه‌های ایران زندگی میکنند، بوته‌زارهای نواحی پست، سواحل دریا، اطراف تالاب‌ها، محل‌های ریختن زباله و اطراف مناطق مسکونی را ترجیح می‌دهد.
پراکندگی: در اکثر مناطق ایران پراکندگی دارد.
پراکنش جهانی: اروپا، آسیا و آفریقا.
عادات: شغال‌هایی که در اطراف مناطق مسکونی زندگی میکنند عموماً شبگردند ولی در سایر مناطق ممکن است در طول روز نیز مشاهده شوند. به صورت انفرادی، جفت و گاهی گروهی زندگی می‌کند. معمولاً لانه مشخصی ندارند، گودال‌ها، سوراخ‌های طبیعی، شکاف سنگ‌ها، و لانه متروکه سایر جانوران را برای ایجاد لانه و تولد نوزادان انتخاب می‌کند. در اوایل غروب و گاهی در طول شب معمولاً شغال‌ها به صورت دسته‌جمعی زوزه‌ای، شبیه جیغ انسان سر می‌دهند.
غذا: شغال‌ها حیوانات کم توقعی هستند و غذای خود را از منابع مختلفی تأمین میکنند. اغلب اوقات از لاشه حیوانات، باقی‌مانده غذای طعمه‌خواران، و زباله تغذیه میکنند. گاهی هم پستانداران کوچک، پرندگان، خزندگان، و حشرات را شکار میکنند، در مواقع کمیابی این منابع غذایی، کاملاً گیاه‌خوار می‌شوند و از میوه تغذیه میکنند. معمولاً شغال‌ها نمی‌توانند به حیوانات پیر و ناتوان و نیز نوزادان آنها حمله‌ور می‌شوند و با گاز گرفتن گردن یا گلو، آنها را از پای در می‌آورند.
تولیدمثل: معمولاً در فصل زمستان جفت‌گیری میکنند. در موقع جفت‌گیری نر و ماده بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به هم قفل شده و قادر هب جدایی از یکدیگر نیستند. مدت آبستنی حدود دو ماه است و سه تا هشت بچه کوروکر می‌زایند. پدر و مادر مشترک از بچه‌ها مراقبت میکنند. بعد از ۱۰ روز چشم بچه‌ها باز میشود، در سه هفتگی شیرخوارگی پایان می‌یابد و تغذیه با گوشت نیمه هضم شده‌ای که توسط والدین برگردانده و در اختیار آنها گذاشته میشود صورت می‌گیرد. از دو ماهگی به بعد همراه والدین به شکار می‌روند. در شش ماهگی مستقل می‌شوند. در یک سالگی قادر به تولیدمثل هستند. طول عمر حدود ۱۶ سال است.
وضعیت فعلی: به علت تطابق این حیوان با شرایط گوناگون محیط، قدرت استتار خوب، و استفاده از منابع غذایی متفاوت، از جمعیت خوبی برخوردارند و در حال حاضر خطری نسل آنها را تهدید نمی‌کند. در منطقه سمسکنده در محل دفن زباله‌های شهر ساری تعدادی شغال که به بیماری «کاله آزار» مبتلا شده بودند مشاهده گردید.
یادش به خیر ؛ مرزن آباد که آموزشی بودیم ؛ هرشب ساعت هفت شغال ها شروع می کردند به زوزه ی دسته جمعی …چه غوغایی بود.
مازندرانی ها به حالتی که ابر و آفتاب و باران همزمان باشد شوال بارش یا بارش شغال یا عروسی ننه شغال می گویند.
منزل ما نزدیک پارک ملته توی شهرک ما تعدادی شغال زندگی میکنه
کاری به ادم ندارن. ولی به دام هاحمله مکنن
من دیروز سه تا شغال رو توی کوه دیدم که دوتاشون بالغ بودن و یکی شون هم جوان بود اول فکر کردم گرگ هستن اما بهشون نزدیک شدم فهمیدم شغال هستن ، حدود ۲۵ متر به اونها نزدیک شدم، اونا با دیدن من پا به فرار گذاشتند.
در دهلران این حیوان مرز انتقراض نمی‌شناسد خیلی زیادن و همیشه صدایی مثل شیون دارن و ما اون هارو به زبان محلی چقل میگوییم
ایا به انسان هم حمله میکنند چون در روستای ما دسته های ۲۰ تایی دیده میشود