ارگ سلطنتی سلطانیه

محدوده ارگ سلطنتی که «کهن دژ» نیز نامیده می­شود، در وسط شهر ساطانیه با ابعاد  متر و زمینی به مساحت تقریبی 20 هکتار واقع شده است. این محدوده از دو بخش خندق و حصار تشکیل یافته است. حدفاصل خندق و حصار(حداقل در جبهه جنوبی)پهنه­ای به عرض 17 متر و طول 30 تا 40 متر می­باشد و ارگ سلطنتی در میان حصار، قرار گرفته است. این  مجموعه به شکل مستطیلی با ابعاد متر، از سنگ سبز تراشیده همراه با 16 برج و یک دروازه بسیار زیبا ساخته شده است. در حال حاضر، ارتفاع متوسط حصار 4 متر است و قسمتی از آن در زیر خاک قرار دارد. این دیوار عظیم، در پی خود، یک پیش­آمدگی به عنوان ازاره تزئینی دارد و چهار برج با قطر 55/17  متر در گرداگرد آن شناسایی شده است.

موثق­ترین منبعی که ارتفاع حصار را تعیین کرده است. در طرح «سربرات کرپرتر» است. وی برج شمال غربی را به ارتفاع 40 فوت و عرض 12فوت اندازه­گیری نموده و طرح شماتیک  جالبی از آن تهیه کرده است. در طرح مزبور، 17 ردیف سنگ چین قابل تشخیص است که هر ردیف آن حدود 50سانتی­متر ارتفاع دارد. اگر ارتفاع سنگ چین ردیف مربوط به جان­پناه برج را دو برابر ردیف­های زیرین در نظر بگیریم، ارتفاع برج شمالی معادل 9 متر بوده است.

قلعه سلطانیه، آثار ارزشمندی از معماری و شهرسازی دوران مغول را در خود جای داده است. به طوری که در متن­های تاریخی آمده است، این قلعه دارای عناصر شهری گوناگونی بوده است.

جالب­ترین عنصر شهر ارگ سلطانیه، مجموعه­ای معروف به «ابواب البر»است. این مجموعه شامل مدرسه، دارالشفاء، دارالضیافه، دارالسیاه، خانقاه، دارالکتب، بیت القانون، دیوانخانه­ای به نام کریاس، مسجد جامع و بالاخره آرامگاه سلطنتی با موقوفات بسیار و مدیریت ویژه بوده است و خواجه رشید­الدین فضل­الله نیز نایب التولیه آن بوده است.

بررسی­های باستان­شناسی، مطالعه متن­های تاریخی و شواهد عینی گویای این حقیقت­اند که شهر سلطانیه در اوایل قرن هشتم هجری قمری یکی از شهرهای بسیار مهم کشور بوده است؛ اما به دلایل سیاسی، فرهنگی، اقتصادی وجغرافیایی، پس از مرگ اولجایتو و و ابوسعید بهادر، که همراه با فروپاشی پایه­های حکومتی مغول در ایران بود، شهر سلطانیه نیز متروک و متلاشی شد. هم اکنون قسمت اعظم این شهر تاریخی که یک مجموعه معماری و سندی مهم از شهرسازی در دوران مغول است، در خاک مدفون شده است. از آثار این شهر عظیم تنها سه بنای مجموعه تاریخی چلبی اوغلی، بقعه ملاحسن کاشانی و گنبد سلطانیه باقی مانده است.

1 نظر
  1. سالر می‌گوید

    زنجان خیلی جای با صفاییه مخصوصا آب هواش وخیلی مهمان نوازن یاشاسین تورک

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.