غارها سرمایه های ملی

در سال​های اخیر غارهای ایران برای یافتن گنج و سایر آثار تاریخی مورد تهاجم حفاران و جویندگان گنج قرار گرفته​اند و صدمات زیادی به علت حفاری​ها به آن​ها وارد شده است. مثلاً غار آبزا نزدیک بیستون در بازدید سال ۱۳۴۴ نگارنده دارای نقشی از شکار جانوران متعلق به دوران غارنشینی بود و دیوار ساروجی آب انبار آن هم، که به زمانی نزدیک​تر تعلق داشت، سالم بود. اما در بازدید سال ۱۳۷۵ برای تهیه مطالب کتاب، آن نقش​های کم نظیر را به کلی محو کرده بودند تا به عنوان رمز گنج پنهان در غار مورد استفاده دیگران قرار نگیرند و دیوار آب انبار هم تا نزدیک کف آن تخریب شده بود.

غار باباجابر، که دارای دیوار آجری و سقف ضربی و دروازه بود، تخریب شده بود و آجرهای آن را برای ساختن حمام به روستا برده و دهانه غار را با دینامیت منفجر کرده بودند. کتیبه مجاور نورگیر نیایشگاه قلعه جوق، که مربوط به دوره سلجوقیان بود، شکسته و از غار خارج شده بود. غار شاکین، که از نمونه​های نادر غارهای تالاری ایران و یکی از مکان​های باستانی استخراج قلع برای ساختن مفرغ بوده، به اجاره معدن کاران داده شده است و آن​ها با کندن تونل​هایی به ابعاد ۲×2 متر و به عمق چند ده متر این سرمایه ملی و تاریخی را به کلی از بین برده​اند. سایر غارهای ایران هم از این صدمات در امان نمانده​اند.

به غارهای کتل خور، علی سرد، و تا حدی سراب هم صدماتی وارد آمده است. سنگ بُری و مته کاری در کتل خور برای بازکردن تونل ورودی به عرض ۴ متر و ارتفاع ۳ متر، عبور مکرر کامیون برای حمل آوارهای حاصل از حفر تونل، ارتعاش​ها و تکان​های حاصل از ضربات پتک و مته گذاری، و عبور کامیون برای انتقال خرده سنگ​های شکسته شده، به تمامی بخش​ها و زوایای غار لطماتی چبران ناپذیر وارد کرده است.

در غار علی سرد برای دسترسی به انتهای تالارِ ریزشی، سنگ​های بزرگ را به ضرب مته و پتک شکسته و به پایین غلتانده​اند و هر ضربه پتک و هر غلتش سنگ، کل محوطه غار را به لرزه در آورده است.

از آن جا که غارهای ایران بخشی از سرمایه ملی این سرزمین و محلی برای جلب گردش گر و کسب درآمدند، باید به وسیله هیئتی از خبرگان زمین شناسی و محیط زیست و میراث فرهنگی کشور تحت نظارت قرار گیرند، و هر گونه تغییری در آن​ها با صلاحدید این هیئت انجام شود. غارهای ایران ظرف میلیون​ها سال تکوین و تکامل به ما رسیده​اند و باید برای هزاران سال دیگر در اختیار نسل​های آینده این مرز و بوم قرار گیرند. آماده کردن غارها برای گردش گری باید طوری انجام گیرد که مطلقاً لطمه​ای به بوم شناسی غار وارد نیاید؛ در غیر این صورت در بلند مدت تخریب و ریزش غار را در پی خواهد داشت.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.