منطقه حفاظت شده طارم

نام انگلیسی :  Tarem protected area     نام فارسی :  منطقه حفاظت شده طارم

در سال 1387 به عنوان منطقه حفاظت شده پیشنهاد و طبق مصوبه 353در تاریخ 14/9/89 به عنوان منطقه حفاظت شده طارم آگهی رسمی گردید.

موقعیت عمومی منطقه
دشت طارم در فاصله 20 کیلومتری و در جنوب شهر حاجی آباد  و 150 کیلومتری شمال بندرعباس قراردارد. این منطقه در مختصات جغرافیایی آن E5520 تا  E5544 طول شرقی و N2759 تا N2810 عرض شمالی  واقع شده است.

وسعت منطقه:80727 هکتار

ویژ گی و سیمای عمومی منطقه(شامل وضعیت توپوگرافی،چشم انداز، پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدور ها)
وضعیت طبیعی منطقه
منطقه طارم و طاشکوئیه از دو بخش کاملا متمایز تشکیل شده است . بخش شمالی این منطقه دشت همواری است  که نیمی از آن را در برگرفته است .  این دشت تقریبا صاف و هموار بوده و ازکمترین پستی و بلندی برخوردار است . از رود خانه های مهم منطقه می توان به رودخانه شور (گله گاه ) و رودخانه آباد (رودخانه لای گزان) اشاره نمود . رودخانه آب شور که از ارتفاعات داراب سرچشمه می گیرد در این بخش جریان دارد . نیمه  جنوبی منطقه شامل یکسری ار ارتفاعات است  که با ناهمواریهای خود باعث به وجود آمدن زیستگاه های کوهستانی و کاملا متفاوت با بخش های شمالی شده است .
 

زمین شناسی
شهرستان حاجی آباد عمدتا در زون زاگرس چین خورده یا زاگرس خارجی قرار دارد .  زون زاگرس از نظر تکتونیکی نسبتا آرام و بهم ریختگی های موضعی در برخی نقاط آن در نتیجه فعالیت گنبدهای نمکی ، گسل های موضعی و ادامه صفحه عربستان صفحه ایران است .
شهرستان حاجی آباد در ادامه رشته کوه های زاگرس و در بخش انتهایی جنوب و جنوب شرقی ایران قرار گرفته است .

اقلیم
آب وهوای  شهرستان جاحی آباد در فصل زمستان و نواحی کوهستانی نسبتا معتدل و در فصل تابستان و نواحی دشتی گرم و خشک است.  بر اساس طبقه بندی کوپن ، این شهرستان در منطقه گرم وخشک می باشد.  به طوریکه حداکثردرجه حرارت درتابستان به 45 نیز بالغ می شود ودرفصل زمستان گاهی به صفردرجه تنزل می یابد .  میانگین دمای سالانه 6/23 درجه سانتی گراد، میانگین رطوبت سالانه 36 درصد و میزان بارندگی 1/221 میلی متر در نوسان محاسبه شده است  .پدیده یخبندان بیشتر در مناطق کوهستانی شهرستان رخ می دهد، اما همین پدیده در مناطق جنوبی و دشتی شهرستان بندرت اتفاق می افتد .

پوشش گیاهی
این منطقه به علت برخورداری از تنوع زیستگاهها واقلیم مناسب ازپوشش گیاهی متنوعی برخورداراست . عناصر گیاهی این منطقه را اکوتونی از گونه های صحارا سندی و ایرانی تورانی تشکیل داده است. وجود گونه های کیکم Acer monspesslanum، زیتون وحشیOleaferrugiana ، بادام کوهیAmygdalusscoparia ،  بنهPistaciaatlantica،قیچZygophyllum.sp، آبنوسDiospyrusebenum، گون Astragalusspودرختچه های گرمسیری، گیشدرPeriplocaaphylla ،  شوره Salsola .spکنارZiziphusspinachirsti ، استبرقCalitropisprocera ، گزTamarix.sp درمحدوده این منطقه گواه این مدعاست.
درمنطقه دشتی به علت بافت نامناسب ووجود نمک وگچ فراوان در خاک از تنوع وتراکم خوبی برخوردارنیست . گونه های شورپسند ، درختچه های گز، کهورک و کهور پاکستانی Prosopisjulifeloraازگونه های عمده این منطقه می باشد . درقسمت جنوبی دشت و حاشیه رودخانه ، گز و گونه های شورپسند به صورت متراکم همراه با نی زارهای فراوان سیمای سرسبزی رابه این قسمت داده است ز جمله گیاهان دیگر این منطقه در زمین های شنی تا ماسه ای حاشیه رود خانه های فصلی درختان بید Salix sp .  ، پده Populuseuphratica ، خرزهره Neriumsp .  و در کنار مزارع و باغات اسپند Peganumsp، شیرین بیانGlycyrrhizasp  و خار شتر Alhagispمی باشد.
منطقه طارم از طراوت و سر سبزی خاصی برخودار بوده و درفصول بارندگی  رویش پوشش علفی رشد بسیار زیادی داشته و سیمای منطقه راسرسبز و با نشاط  می سازد .

حیات وحش
وجود ارتفاعات ، تپه ماهورها ودشتهای این منطقه شرایط زیستگاهی مناسبی رابرای زیست گونه های مختلف فراهم ساخته است. از عمده ترین پستانداران  منطقه می توان به کل وبز Capra aegagrus درارتفاعات ،  درتپه ماهورها قوچ ومیشOvisammon ودردشتها جبیرGazelladorcasاشاره نمود . علاوه برآن جانورانی نظیر پلنگPanderapardus، گربه وحشیFelissilvestris ، گرگCanis lupus،  شغالCanisaureus، روباه شنیVulpusrueppellii، روباه معمولیVulpes v ، کاراکال Caracal .c، کفتارHyaena . h و…. انواع جوندگان درمحدوده این منطقه یافت می شوند .

پرندگان غالب منطقهتیهو AmmoperdixGriseogularis  و کبکAlectorischukar ، که درتمام فصول سال به وفور درتمام منطقه یافت می شوند .از مهمترین پرندگان منطقه  درنای معمولیGrusgrus  است که در فصل مهاجرت که از اواسط پاییز شروع می شود  از سرزمین های سرد سیر شمالی به این منطقه کوچ می نماید . درنا پرنده ای بزرگ ، پا دراز و گردن دراز می باشد که از اعصار قدیم وصف برازندگی و زیبایی آن بر زبان ها بوده است .  درنا ها   از جمله پرندگانی هستند  که نسل آنها در خطر انقراض می باشد لذا حفظ و حراست از زیستگاه این پرنده که مهمترین عامل در ماندگاری نسل آن می باشد از اهمیت ویژه و خاصی برخوردار است .   دشت طارم  تنها زیستگاه این پرنده بزرگ و زیبا در استان هرمزگان می باشد.
پرندگانی نظیر هدهد Upupaepops، دیدومک Vanellusgregarius  ، بلبل خرما Pycnonotusleucotis ، کبوتر چاهیColumbalivia ،  شبگرد دشتیCaprimulgusaegyptius،  چکاوک کاکلی Galeridacristata،دراج  Francolins f.، جیرفتیpondicerianus Francolins زنبور خورمعمولیMeropsapiastar   ، لیکوTurdoidescaudatus،  سنگ چشم بزرگLaniusexcubitor ،   سسک ها( Warbler) ، زنبورخورها(Bee-eater)، سنگ چشم ها (Shrike)، دارکوب ها (Woodpecker)، چک چک ها ( Wheatear) و…  و خزندگان شامل انواع مـار (Snake) و مارمولک ((Lizardدراین منطقه دیده می شود.

جاذبه های اکوتوریستی
از جمله جاذبه های این  منطقه می توان به تنوع پوشش گیاهی و تنوع زیستگاه ها، وجود گونه های متنوعی از جانوران نظیر گونه های حمایت شده چون جبیر و هوبره و تنها زیستگاه پرنده مهاجر درنای معمولی اشاره نمود. از مهمترین  جاذبه های اکوتوریستی منطقه  درنای معمولیGrusgrus  است که در فصل مهاجرت که از اواسط پاییز شروع می شود  از سرزمین های سرد سیر شمالی به این منطقه کوچ می نماید . درنا پرنده ای بزرگ ، پا دراز و گردن دراز می باشد که از اعصار قدیم وصف برازندگی و زیبایی آن بر زبان ها بوده است . دشت طارم  تنها زیستگاه این پرنده بزرگ و زیبا در استان هرمزگان می باشد. این منطقه بصورت بالقوه دارای حیات وحش قابل توجهی بوده که با مدیریت مناسب و حفظ و حراست  جمعیت آن را افزایش  داد .
منطقه طارم  به دلیل وجود هر دو زیستگاه  دشتی و کوهستان از تنوع زیستی  فون و فلور غنی برخوردار می باشد . تغییر اقلیم از  مناطق دشتی که دارای هوایی گرم  و خشک  است به مناطق کوهستانی که هوا به شدت تعدیل می یابد خود منشا میکرو کلیماهای متعدد و متنوعی می شود که از ارزشها و قابلیت های منطقه به حساب می آید .

وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی

شهر حاجی آباد به عنوان بزرگترین کانون جمعیتی مجاور منطقه بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 دارای  4719 خانوار و  20264 نفر جمعیت دارد

تعارضات مهم منطقه
با توجه به شغل اهالی منطقه که اکثراً دامدار و کشاورز می باشند چرای بی رویه و بیش از ظرفیت منطقه یکی از مشکلات عمده است  که مراتع را تهدید می نماید . این وضعیت در مواقع خشکسالی نمود بیشتری دارد . احشام منطقه گاو ، گوسفند و بز می باشد .
پیشروی اراضی کشاورزی از دیگر تعارضات می باشد که به دلیل شرایط نسبتاً مناسب در نزد جوامع محلی مورد توجه بوده و روز به روز گسترش می یابد .
احداث جاده روستایی و خاکی در بخشهایی از منطقه نیز باعث تخریب و آسیب رساندن به آن شده است .

تجهیزات و امکانات
تجهیزات و امکاناتی در منطقه موجود نمی باشد و این منطقه توسط اداراه محیط زیست حاجی آباد و محیط بانی سید جوذر تحت حفاظت قرار دارد.
 

سایر ملاحظات
با توجه به اینکه این منطقه به تازگی تحت حفاظت قرار گرفته است، نیاز به تجهیز و تامین نیرو وامکانات دارد.