اطلاعاتی از کویر مرنجاب

بیشتر افرادی که در عمر خود، کویر را ندیده‌اند و دوست دارند در شن‌ها ماجراجویی کنند، به صحراهای امارات می‌روند. این مساله در مورد ایرانی‌ها هم صدق می‌کند، بی‌آنکه بدانند این امکان در ایران نیز وجود دارد.

در دسترس‌ترین بخش کویری ایران، «مرنجاب» است. فقط کافی است 4 ساعت از تهران فاصله بگیرید تا به قلب کویر راه پیدا کنید. امنیت، اعتدال نسبی ، تنوع جاذبه‌های گردشگری، تنوع گونه‌های جانوری و پوشش گیاهی این منطقه نسبت به دیگر مناطق کویری ایران از آن فضایی وصف‌ناشدنی ساخته است و البته تفاوت تپه‌های شنی مرنجاب با تپه‌های شنی دوبی در بکر‌بودن و صد‌البته در نداشتن امکانات است.
کویر مرنجاب در استان اصفهان قرار دارد. این کویر از شمال به دریاچه نمک‌آران و بیدگل از غرب به کویر مسیله و دریاچه‌های نمک‌حوض سلطان و حوض مره، از شرق به کویر بندریگ و یارک ملی کویر و از جنوب به شهرستان‌های آران و بیدگل و کاشان محدود می‌شود. ارتفاع متوسط کویر مرنجاب از سطح دریا حدود 850 متر است. قسمت عمده این کویر تپه‌های شنی است و از نظر پوشش گیاهی نیز غنی است. پوشش گیاهی این منطقه شامل گیاهان شور ریسند از جمله درختان گز و طاق و بوته‌های قیچ است.
«غلامرضا حسنی‌مقدم»، مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان درباره جاذبه‌های گردشگری کویر می‌گوید: «وقتی بحث گردشگری و گلگشت پیش می‌آید، عده‌ای فکر می‌کنند مختص به جایی خوش آب و هوا و سرسبز است اما لزوما اینطور نیست. کویر مرنجاب و شب‌های زیبایش می‌تواند با هر جنگل و دریایی رقابت کند.»
وی می‌افزاید: «همین جاذبه‌ها باعث شده که کویر مرنجاب بتواند در 4 ماه اول سال نزدیک به 120درصد از گردشگرانی را که به کاشان می‌آیند و بالغ بر یک و نیم میلیون نفر هستند، به سوی خود جذب کند.»
در کنار تپه‌های شنی که اصلی‌ترین جاذبه کویرند، وجود قلعه مرنجاب و جزیره سرگردان در کویر مرنجاب، انگیزه بیشتری را به گردشگران برای آمدن به این منطقه می‌دهد. قلعه مرنجاب، کاروانسرایی در کویر مرنجاب است که در مسیر جاده ابریشم قرار داشته است. درباره دلیل ساخت این قلعه در کنار دریاچه نمک در کتب تاریخی آمده است که شاه‌عباس با وجود ساخت کاروانسراها و قلعه‌های متعدد در سراسر کشور در این منطقه تاسیسات دفاعی و پایگاه نداشته است چون تا آن زمان دشمنان به‌خاطر وجود دریاچه نمک و گستره کویر ایران از این سمت به سوی پایتخت هجوم نیاورده بودند اما او که شاهی به غایت دور‌اندیش بود، جانب احتیاط را از دست نداد و در سال 1012 هجری قمری یک پایگاه نظامی در این منطقه ساخت تا بتواند جلوی تهدیدات را بگیرد. بالای کاروانسرا به شکل سنگرهای دیده‌بانی است و ذکر شده که همیشه 500 سرباز مسلح در قلعه حضور داشتند و امنیت عبور کالا از جاده ابریشم را در این منطقه تامین می‌کردند.
این کاروانسرا مربع‌شکل ساخته شده است و 6 برج در دیوارهای آن تعبیه شده است. بیرون قلعه برکه‌ای وجود دارد که آب آن از دو چشمه آب شور و آب شیرین تامین می‌شود. این دو چشمه با هم به سطح زمین می‌آیند. در عین حال وجود یک چشمه آب شیرین در کویر نمک، تعجب بسیاری از زمین‌شناسان را برانگیخته است. حسنی‌مقدم در اشاره به این کاروانسرا می‌گوید: «در حال حاضر کاروانسرای مرنجاب برای تغییر کاربری و تبدیل به مرکز اقامتی در طرح ملی پردیسان قرار دارد و امید آن می‌رود در آینده‌ای نزدیک بتواند گوشه‌ای از نیازهای رفاهی گردشگران در این منطقه را برطرف کند.»
وجود جزیره سرگردان در نزدیکی کاروانسرای مرنجاب،‌ جذابیت‌های این منطقه را دوچندان ساخته است. جزیره سرگردان تپه‌ای است که در دریاچه نمک آران و بید‌گل قرار دارد. برای رسیدن به این جزیره که در نزدیکی ساحل جنوبی دریاچه خشک نمک قرار دارد، از کاروانسرای مرنجاب باید 15 کیلومتر در دریاچه نمک پیش رفت. این جزیره از سنگ‌های متخلخل آتشفشانی تشکیل شده و عاری از هرگونه پوشش گیاهی است و دیدن مناظر دریاچه نمک از فراز آن گردشگران بسیاری را به این منطقه می‌کشاند. اتلاق نام سرگردان به این خاطر است که وقتی از فاصله دور به این جزیره نگاه می‌کنید، دو انتهای جزیره در افق محو می‌شوند و منظره‌ای مانند کشتی سرگردانی در بیکران کویر به‌وجود می‌آید. محو‌شدن دو انتها به‌علت گرمای شدید منطقه و در نتیجه شکست نور و خطای دید است.حال مرنجاب با تمام این زیبایی‌ها به مانند کودک فقیری است که به‌دلیل نداشتن امکانات، استعدادهایش بالقوه مانده است و چند صد کیلومتر آن طرف‌تر همتای عربی‌اش در امارات با داشتن امکانات و شرایط لازم رشد پیدا کرده و سالانه میلیون‌ها دلار پول به خزانه کشورش واریز می‌کند.
مدیر اداره میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری کاشان در این باره می‌گوید: «در حال حاضر ما هیچ‌گونه امکانات اقامتی و رفاهی در مرنجاب نداریم اما احداث کمپینگ را در چند ماه آینده در برنامه خود داریم و برای معرفی بیشتر مرنجاب خدماتی هرچند نسبی، به آژانس‌هایی که تورهای کویرگردی برگزار می‌کنند، می‌دهیم.»
حسنی‌مقدم می‌افزاید: «در منطقه مرنجاب، حدفاصل قصر بهرام تا کاروانسرای مرنجاب و دریاچه نمک و جزیره سرگردان که قسمت‌هایی از جاده ابریشم است، به‌عنوان محور بین‌المللی گردشگری تصویب شده است و با تکمیل و راه‌اندازی کاروانسرای مرنجاب در قالب مجتمع اقامتی منطقه مرنجاب گام در راه پیشرفت خواهد گذاشت.»
اگر به مرنجاب سفر کردید، فراموش نکنید کویر، به‌خاطر شب و سکوتش مشهور است و شب‌‌ماندن در کویر، توصیه‌ای است که طبیعت‌گردها به گردشگران می‌کنند. انگار درک و لمس کویر بدون تجربه یک شب در کنارش‌ماندن میسر نمی‌شود.
برای خوابیدن در خانه و کاشانه بسیار وقت است. شب کویر را تا صبح نفس بکشید. شن‌هایش را دانه‌دانه لمس کنید و ستاره‌هایش را یکی‌یکی به چشم بسپارید.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.